حسين (ع) درروزگار امامت امام مجبتي (ع) نه به عنوان برادر و پشتيبان، بلكه به عنوان پيروي صادق، در كنار پيشواي خويش بود و رهبري او را ارج مي نهاد، و حركتهاي اصلاح طلبانه وي را مي ستود. او بيش از ديگران به موقعيت و مقام امامت در جامعه اسلامي آگاه بود و نيك مي دانست تا هنگامي كه امام پيشين رحلت نكرده، امام پس از او به امر خدا مأمور به تسليم و اتباع است. اين امور از نگاه


خرد بشري نيز قابل تحليل علمي و عقلي است. به هر حال حسين (ع) نه تنها در زمان حيات امام حسن (ع) بلكه حتي پس از شهادت آن حضرت، پيمان امام مجتبي (ع) با معاويه را محترم مي شمرد و با آن كه شيعيان عراق، طي نامه اي خلع معاويه را از او خواستار شدند و بيعت خود را به وي اعلام داشتند ولي امام حسين (ع) هرگز نپذيرفت و پاسخ نوشت:

عهد و پيماني را كه با معاويه بسته شده است را نمي تواند نقض كند و ناگزير بايد تأمل نمايد تا عمر او به سر آيد.

و گر چه مصلحت اسلام و مسلمين در گرو پايبندي به همين پيمان بود، ولي از سويي اين تأكيد امام، نيز از منظر ارزشهاي اخلاقي حائز اهميت و حاوي اين پيام براي بشريت بود؛ كه قراردادهاي فردي و اجتماعي را مي بايست پاس داشت و براي منافع كوتاه مدت و موقتي از پيمان شكني كه اعتماد سوز و بنيان برانداز است برحذر بود.