«نافع» پسر «هلال» پسر «جميل» از تيره «مذحج جملي» است. [1] او از قاريان قرآن، مردي جنگجو، شجاع و ازنويسندگان حديث به شمار مي آمده است. گفته اند او از بزرگان «قوم بني مراد» (شاخه اي از قبيله مذحج) و يمني تبار بوده است. به سبب علاقه بسيار به امام علي عليه السلام، افتخار شركت در سه جنگ صفين، جمل و نهروان را نيز داشته است. او همچنين توفيق يافت در بين راه در «عذيب الهجانات» به امام حسين عليه السلام و ياران او ملحق شود. [2] .