هيچ چيز مانند شعارهاي امام حسين عليه السلام نمي تواند بيانگر اوج روح حماسي و عزت طلبي و ذلت ستيزي آن حضرت عليه السلام باشد، كه بيان آن شعارها خود كتابي مستقل مي طلبند و در اين جا به بعضي از آن ها كه مناسب موضوع است، مي پردازيم.

در روز عاشورا كه دشمنان اسلام از هر سو، امام حسين عليه السلام را محاصره كردند و ياران و اصحاب فداكار او را به شهادت رساندند، شعار امام حسين عليه السلام اين بود: موت في عز خير من حياة في ذل؛ [1] مرگ با عزت بهتر از زندگاني با ذلت است.



مرگ با عزت اگر خونين است

بهتر از زندگي ننگين است



آن حضرت هنگام حمله به صفوف دشمن اين اشعار حماسي را مي خواند:



الموت خير من ركوب العار

و العار أولي من دخول النار [2] .




مرگ در نزد من از ننگ و ذلت و پستي، بهتر و محبوت تر است و پذيرش ننگ بهتر از داخل شدن بر آتش است.

نيز مي فرمايد:



أنا الحسين بن علي

آليت أن لا أنثني



أحمي عيالات أبي

أمضي علي دين النبي [3] .



سوگند ياد كرده ام كه در مقابل دشمن سر فرونياورم، من از اهل و عيال پدرم حمايت مي كنم و در راه آيين پيامبر كشته مي شوم.

مرحوم علامه ي بزرگوار «شهيد مطهري قدس سره» مي گويد:

اسم اين اشعار را شايسته است كه شعار آزادي و شعار عزت و شعار شرافت ناميد. [4] .



بزرگ فلسفه ي قتل شاه دين اين است

كه مرگ سرخ به از زندگي ننگين است



نه ظلم كن به كسي، ني به زير ظلم برو

كه اين مرام حسين است و منطق دين است



نيز در روز عاشورا، آن گاه كه «ابن زياد» ملعون پيشنهاد تسليم شدن را به امام عليه السلام داد، امام عليه السلام فرمود:

ألا و ان الدعي بن الدعي قد ركز بين اثنتين: بين السلة و الذلة و هيهات منا الذلة؛ [5] .

اي مردم! آن زنازاده، آن امير و فرمانده شما به من پيشنهاد مي كند كه يا بايد خوار و ذليل من شوي و يا بايد از زير شمشير من بگذري. به اميرتان بگوييد كه حسين عليه السلام


مي گويد: محال است حسين تن به خواري دهد.

يأبي الله لنا ذلك و رسوله و المؤمنون و حجور طابت و طهرت؛ [6] .

كسي كه در دامان پيامبر صلي الله عليه و آله علي عليه السلام و فاطمه عليهاالسلام پرورش يافته است هرگز تن به ذلت و خواري نمي دهد.

هم چنين در لحظه هاي سخت عاشورا فرمود:

لا و الله! لا أعطيكم بيدي اعطاء الذليل و لا أفر فرار العبيد؛ [7] .

به خدا سوگند! هرگز دست ذلت به شما نمي دهم و مانند بردگان فرار نمي كنم. و مي فرمود:

اني لا أري الموت الا سعادة و لا الحياة مع الظالمين الا برما؛ [8] .

مرگ در نظر من، چيزي جز سعادت نيست و زندگي با ستكاران براي من خستگي آور است.

اين است شعارهاي سالار شهيدان، و اين است مكتب و نهضت خونين حسيني و آن حضرت عليه السلام از ما مي خواهد كه عاشورا را با همه ي شعارهايش حفظ كنيم و زنده نگه داريم و به مضامين بلند شعارها عمل كنيم.

«ابن ابي الحديد»، شارح نهج البلاغه، كه عالمي سني است، مي گويد: حسين بن علي عليه السلام سيد «ابات» [9] است؛ يعني سالار كساني است كه زير بار زور نرفتند. در برابر پيشنهاد بيعت با يزيد امتناع مي ورزد و به برادرش «محمد حنفيه» مي فرمايد:

يا أخي! لو لم يكن في الدنيا ملجأ و لا مأوي لما بايعت يزيد بن معاوية؛ [10] .


اگر در تمام دنيا هيچ پناهگاهي براي من نباشد، باز هم من با يزيد بيعت نخواهم كرد. حسين عليه السلام كه مظهر آزادي و آزادگي است، حتي در گودال قتلگاه هم درس جوانمردي و آزادگي مي دهد، آن گاه كه به آل ابي سفيان خطاب كرد.

و فرمود:

يا شيعة آل أبي سفيان! ان لم يكن لكم دين، و كنتم لا تخافون المعاد فكونوا أحرارا في دنياكم؛ [11] .

اي آل ابي سفيان! اگر دين نداريد و از قيامت و عذاب آخرت نمي ترسيد، دست كم در دنيا آزادمرد باشيد.



حسين مظهر آزادگي و آزادي است

خوشا كسي كه چنينش مرام و آيين است



ز خاك مردم آزاده بوي خون مي آيد

نشان شيعه و آثار پيروي اين است



و شعار پرمحتوا و حق طلبانه ي آن حضرت عليه السلام كه فرمودند:

أيها الناس! أما ترون أن الحق لا يعمل به و الباطل لا يتناهي عنه؟ ليرغب المؤمن في لقاء الله محقا؛ [12] .

آيا نمي بينيد كه در مصاف حق و باطل به حق عمل نمي شود، و باطل مورد نكوهش قرار نمي گيرد؟ (در چنين شرايطي) شايسته است مؤمن به سوي فيض پروردگارش بشتابد.

شعارهاي پرمحتوا و سازنده و بيدارگر امام حسين عليه السلام، بيانگر نگاه وسيع و عالي آن حضرت عليه السلام است؛ او با يك نهضت خونين همراه با شعارهاي كوبنده، بايد خفقان


و سكوت مرگباري كه بر جامعه ي اسلامي سايه افكنده و مي رود براي هميشه «انسانيت» و «اسلاميت» را منكوب سازد بشكند و چهره هاي شرم و عوام فريبانه ي بني اميه را از پشت پرده ي تبليغ هاي دروغين، آشكار سازد و پرده هاي جهل و تزوير را پاره سازد.

اكنون شعارهاي حسيني عليه السلام همراه با شرف و مردانگي از وراي چهارده قرن گذشته، با لحني رساتر و كوبنده تر، دل را مي لرزاند و درس آزادي و كرامت به انسان ها مي آموزد. امروزه كه بشر با زنده ساختن سنت هاي جاهلي، همچون تبعيض هاي نژادي، امتيازهاي طبقاتي و استثمار و پرستش بت هاي رنگارنگ از هدف عالي خود به دور افتاده و فرهنگ ارزشي خود را از دست داده، و روحيه ي ماده گري و درنده خويي پيدا كرده است، نهضت عاشورا و شعارهاي آن به عنوان نمونه ي عالي آزادگي و فضيلت، مي تواند الهام بخش همه ي حق جويان و آزادگان جهان باشد.