پژوهش حاضر، در مورد عوامل و زمينه هاي قيام امام صورت گرفته است ،زمينه هايي كه اين قيام را سبب شد، جامعه اسلامي در آن برهه از زمان به دليل حكومت استبدادي و پادشاهي اموي ،به جامعه جاهلي دوران قبل از اسلام مبدل شده بود. خلافت به دست افراد نالايق اموي افتاده بود كه از اسلام بويي نبرده بودند و منكرات درجامعه ،رواج يافته و معيارهاي اسلامي از بين رفته بود، تشخيص سره ازناسره و شيعه واقعي ،دشوار بود، امام با قيام خود،اوضاع سياسي اجتماعي جامعه اسلامي را دگرگون كرد و جامعه اسلامي را زنده كرد و انگيزه اصلي قيام امام هم امر به معروف و نهي از منكر بود و از ديگر انگيزه هاي قيام ،مخالفت با يزيد و دعوت كوفيان مي باشد.

در دوران امام حسين (ع)، معاويه پايه گذار حكومت اموي با نقض قرارداد صلح باامام حسن (ع) چهره ضد اسلامي خود را نشان داد و هم چنين با اعمال فشار اقتصادي ،سياسي و نظامي بر مردم نشان داد كه ژست ديني او ظاهري بوده و در باطن ،فردي با خصايص عرب جاهلي است و اين گرايش او در جامعه هم تأثير گذاشت .

معاويه با بيعت خواستن از مردم براي فرزندش يزيد،چهره خود را آشكارتر نمود،بنابراين ،مخالفان او از جمله شيعيان به تكاپو افتاده و منتظر رهبري بودند تا عليه او قيام كند، با مرگ معاويه و روي كار آمدن يزيد،زمينه فراهم شد،زيرا يزيد، آشكارا اسلام و قرآن را زير پا مي گذاشت ، براي جامعه اسلامي داشتن اين چنين خليفه اي ننگ بود. و اكنون امام نمي توانست نقش رهبري خود را ايفا كند و با كمك مسلمانان عليه حكومت فاسدقيام كند، گر چه آنان با او بيعت كردند و به عنوان رهبر جامعه اسلامي انتخاب نمودند، ولي بر اثر اقدامات وحشيانه حكومت اموي ،دست از ياري رهبر خويش برداشتند.

قيام امام گر چه از نظر ظاهري ،شكست خورد، امّا در جامعه اسلامي تأثيرات زيادي گذاشت و سرچشمه تعداد زيادي از قيام ها و شورش هاي بعدي شد كه قيام توابين ،قيام مختار، قيام عباسيان و... از آن جمله اند. انقلاب اسلامي به رهبري امام خميني (ره ) در قرن حاضر نيز متأثر از قيام امام حسين (ع) مي باشد.