در سال 66 هجري ، مختار در عراق قيام كرد و انگيزه او نيز انتقام خون حسين (ع) از قاتلان او بود. مختار بعد از ورود مسلم بن عقيل به كوفه ، با او همكاري كرد و همزمان با مسلم ، دستگير و زنداني شد، ولي با وساطت شوهر خواهرش نزد يزيد، آزاد شد و همزمان با قيام عبدالله بن زبير، در مكه به همكاري با وي پرداخت ، امّا با مرگ يزيد و شورش شيعيان عراق بر عليه بني اميه و بي ميلي آنها نسبت به ابن زبير، به كوفه آمد و قيام خود را آغاز كرد.

علت اين امر چه بود؟ مردم عراق به اين دليل به ابن زبير پيوستند كه او از امويان انتقام خون بني هاشم را بگيرد و همچنين از مسلمانان غيرعرب كه در حكومت اموي مورد ظلم واقع شده اند، حمايت كند، به طور كلي ، اصلاحات اجتماعي انجام دهد.ابن زبير، دشمن امويان بود و تظاهر به صلاح و زهد و بي اعتنايي به دنيا مي كرد، ولي عملاً حكومت او با امويان تفاوتي نداشت ، او تشنه خلافت بود، ابن زبير گر چه عراق را ازسيطره امويان نجات داد، ولي قاتلان امام حسين هنوز در كوفه زنده و مقرب حكومت بودند، بنابراين ، مردم عراق ديدند ابن زبير خواسته هاي آنان را تأمين نكرد، به مختارپيوستند، مختار دعوت خود را وابسته به «محمد بن حنفيه » فرزند علي بن ابيطالب (ع) معرفي كرد كه اين باعث اطمينان مردم شد، شعار او نيز مانند توابين ، انتقام خون حسين (ع) بود.

مختار پس از رسيدن به قدرت ، از موالي حمايت كرد و اقداماتي جهت تأمين حقوق اجتماعي آنان انجام داد، اين اقدام مختار، باعث تحريك اشراف و بزرگان قبايل عرب شد، بنابراين ، آنان به اتفاق قاتلان امام حسين (ع) و نيروهاي ابن زبير براي جنگ با مختار، آماده شدند، مختار قاتلان امام حسين را تعقيب و به هلاكت رساند، به طوريكه در يك روز 280 تن از آنان را كشت و خانه هاي آنان را كه فرار كرده بودند، ويران كرد.