امام حسين (ع) به مدّت سي سال در دوره امامت پدر بزرگوارش حضرت علي (ع) زندگي كرد.اين دوره به دو دوره «سكوت » و «زمامداري » تقسيم مي شود:

دوره سكوت ؛ يعني دوره بيست و پنج ساله زمامداري خلفاي سه گانه (ابوبكر، عمرو عثمان ) در اين دوره امام علي (ع) به جهت رعايت مصلحت مهم تر؛ يعني حفظ اسلام و مسلمانان ، از حق خويش چشم پوشي و سكوت كرد. بنا به نقل تاريخ در اين دوره كه حسين بن علي (ع) هنوز بيش از ده بهار از زندگاني اش سپري نشده بود، روزي وارد مسجد شد و ديد عمر خليفه دوّم بر فراز منبر نشسته است . حضرت با ديدن اين صحنه بالاي منبر رفت و به عمر گفت : «از منبر پدرم پايين بيا و بالاي منبر پدرت برو» عمر كه در اين لحظه خود را باخته بود، پاسخي نداشت جز اين كه گفت : «پدرم منبري نداشت ».

دوره زمامداري ؛ يعني پنج سالي كه حضرت علي (ع) زمام امور را در دست گرفت ، در اين دوره ، امام حسين (ع) به عنوان يك سرباز فداكار در كنار پدر بود و در سه نبرد «ناكثين »، «قاسطين » و «مارقين » حضوري فعّال داشت ؛ به عنوان نمونه ، در جنگ جمل از سوي امير مؤمنان علي (ع) فرماندهي سپاه چپ لشكر را بر عهده داشت .