كشتار بي رحمانه ابن زبير در پايان محاصره قصر كوفه به تحريك اشرافيت يمني و جنايات حجّاج، بعد از آن، برخي شيعيان كوفه را ناگزير كرد كه به مناطقي مهاجرت كنند كه بتوانند بدون دغدغه خاطر در آن زندگي كنند؛ از آن جمله مهاجرت فرزندان سائب بن مالك اشعري يكي از ياران مختار بود كه از كوفه به ايران رفتند و در قم ساكن شدند. پس از مهاجرت آل سائب، عموزادگان آنان، فرزندان سعد بن مالك اشعري با اقوام و وابستگان خود مجموعاً هفتاد سوار بودند كه در نظر داشتند به اصفهان بروند، ولي در قم سكنا گزيدند و در آن شهر عزّت و شوكت يافتند. اشعريان كه به قم مهاجرت كردند دوستدار خاندان رسول الله (ص) بودند و موسي بن عبدالله بن سعد اشعري، مذهب شيعه را اظهار كرد و ديگر ساكنان اهل قم نيز به پيروي وي مذهب شيعه را اختيار كردند. [1] مهاجرت اعراب به ايران اختصاص به اشعريان نداشت و گروههاي ديگري نيز به قم مهاجرت كردند، يعقوبي در باره مردم قم مي نويسد: «قومي هستند از مَذْحج و سپس از اشعريان و در آن، مردمي از عجم هاي كهن سكونت دارند و قومي هم از موالي كه خود مي گويند كه آنان موالي عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب هستند.» [2] بدين سان، مذهب شيعه پس از مهاجرت عناصر عربي يمني (اشعري و مذحجي) به قم به اين شهر راه يافت و قم به شكل نخستين كانون و پايگاه شيعيان ايران درآمد و شعاع تشيّع از اين مركز به شهرهاي اطراف، ري، كاشان، آوه، و سپس شمال ايران سرايت كرد.