بازگشت

معناي صحيح تفسير غيبي


قيام حسيني، بسيار عظيم بود، گرچه انگيزه و علل آن قابل فهم بود و همگان مي دانستند اين قيام در پي تربيت ديني و رشد بينش بشر براي رسيدن به مرحله اي است كه بتواند بار سنگين مسئوليت را بر عهده گيرد و چون امام و يارانش، از جان گذشتگي كند. پس مسئله، قابل فهم براي بشر و درارتباط با تكليفِ حفظ اسلام و دفع خطرهايي بود كه دين را تهديد مي كرد. در اين صورت نمي توان به بهانه آيه «و لا تلقوا بأيديكم إلي التهلكة» بر امام ايراد گرفت، زيرا اين اصول در برابر اموري اهمّ (حفظ دين) رنگ مي بازد. حفظ دين وظيفه اي همگاني بوده، مختص امام معصوم نيست و هر كه قدرت و امكاناتِ بيشتري داشته باشد، بيشتر تكليف دارد كه دين را پاس بدارد حتي اگر خون خود و يارانش در اين راه ريخته شده، موقعيت اجتماعي اش در خطر قرار گيرد. ياران پيامبر و ائمه در اين راه، خون خود را در جنگ ها و غزوات از كف داده، در مقام تثبيت و تأسيس دين و رسالت، جان فشاني كردند، چنان كه امام حسين (ع) براي ابقاي آن و دفع تهديدها و خطرها كوشيده، امت را از گمراهي و كجروي بازداشت. از اين رو گفته اند: اسلام را محمد (ص) به وجود آورد و حسين (ع) ماندگار كرد. كاري چنين سترگ و باز دارنده از كژروي، جز از امام بر نمي آمد. از اين رو در عالَم غيب مقدّر بود امام بدان دست يازد و اين چنين شد كه اين قيام، بر تمامي اقدامات اصلاحگرايانه پيامبران و صالحان، برتري يافت، چون بالاترين ميزان از خود گذشتگي و ايثار را به نمايش گذاشت و مورد عنايت خاص در عالَم غيب بود. نقش غيب در قيام حسيني بدين حد كه بر شمرديم، محذوري نداشته، انگيزه ها و علل آن را از دايره بشري بيرون نبرده، قابل فهم بوده، از نظر بشر معقول به شمار مي آيد. در اين باره و به عنوان نمونه زنده، وضع كنوني برخي كشورها را مي توان مثال زد كه ظلم و ستم چنان فراگير شده كه امكان هر گونه قيام و اعتراض گسترده يا حتي محدود را گرفته است و هيچ كس نمي تواند در برابر اين وضع، شوريده و خيزش كند مگر آن كه تربيت شده يا الهام گرفته از مكتب حسيني باشد. بنابراين، مقصود، انسان هاي استثنايي هستند كه از عالَم غيب بدانان الهام شود دست به قيام زنند. امام حسين (ع) در راه كربلا گاه دچار حالتي شگفت شده، مي شنيد منادي مي گويد: اين گروه مي روند و مرگ پشت سر آن هاست! [1] .

ارتباط امام با عالَم غيب، ثابت مي كند او انساني كامل و معصوم بود و مورد عنايت خاص عالَم غيب و ماورا بود، حتي پيش از قيام، چنان كه در نصوص ديني است: حضرت آدم و ديگر پيامبران، بر حسين (ع) گريسته اند، نيز فرشتگان آسماني گريه كرده اند. اين احاديث مي فهماند قيام حسيني، بيشتر از آن كه ريشه و اثر در حيات بشري داشته باشد، در آسمان و ملكوت جا دارد. فداكاري و از جان گذشتگي او در راه خدا، ارزشمند ترين عمل انساني، در پيشگاه خدا به شمار مي آيد كه هيچ پيامبر ووصيّ بدان توفيق نيافته است و لذا در عالم غيب مورد عنايت خاص قرار گرفته است.


پاورقي

[1] ارشاد مفيد، ج‏2، ص‏82، چ دارالمفيد.