مـازنـي: مـنسوب است به مازِن كه نام قبيله اي است از تميم، و مازن به معني تخم مورچه است. (الانساب، ج 5، ص 163 و 165).

او مـرد مـبـارزه و كـارزار بود. [1] در روز عاشورا پس از عبدالرحمن بن عبداللّه يزني [2] و به قولي پس از سويد بن عمرو [3] به ميدان رفت و آيه شريفه ذيل را تلاوت كرد:

«اِنّ...مَحْيايَ و مَماتي لِلّهِ ربِّ العالمين.» [4] .

در حقيقت...زندگي و مرگ من براي خدا، پروردگار جهانيان است. [5] .

يـحـيـي كـه پـيـوسـتـه به ميمنه و ميسره سپاه حمله مي كرد، گروهي از دشمن را به هلاكت رسـانـد [6] و سـر انـجـام خـود بـه فـيـض شـهـادت نـايـل گـشـت. [7] بـرخـي از مـعـاصـريـن، زمـان شـهـادت وي را قبل از ظهر و در حمله نخست ذكر كرده اند. [8] .

او در حال مبارزه چنين رجز مي خواند:



لَأَضْرِبَنَّ القَوْمَ ضَرْبا فَيْصَلاً

ضَرْبا شديدا في العدا مُعْجِلاً



لا عاجزا فيها و لا مُوَلْولاً

وَ لا اَخافُ اليَوْمَ مَوتَ مُقْبِلاً [9] .



دشـمـنـان را بـا شـتـاب و بـا ضربه سخت و فيصله دهنده مي زنم. نه از مرگي كه به ناچار خواهد آمد مي ترسم و نه عجز و بي تابي نشان مي دهم.