بازگشت

محمد بن عبدالله


مـحـمـدبـن عـبـدالله بـن جـعـفـر طـيـّار، مادرش خوصاء [1] بنت خصفة بن ثقيف از نـسـل بـكـربن وائل و به گفته برخي مادرش حضرت زينب كبري (س) [2] مي باشد.

وي هـمـراه بـرادرش عـون، هـنـگـام خـروج امام (ع) از مكه به سوي كربلا به آن حضرت پيوست، و نامه پدر خود عبدالله را كه در آن از امام (ع) خواسته بود از اين سفر منصرف شود به وي رساند. [3] .

روز عاشورا وي به ميدان مبارزه شتافت و چنين رجز خواند:



أشْكُو إِلَي اللّهِ مِنَ العُدْوانِ

فِعالَ قَومٍ في الرَّدي عِميانِ



قَدْ بَدَّلوا مَعالِمَ القُرآنِ

وَ مُحكَمِ التَّنزيلِ و التَّبيان



وَ أَظهَروا الكُفرَ مَعَ الطُّغيانِ

به خدا شكايت مي كنم از كردار گروهي كه كوركورانه به سوي هلاكت مي روند؛



هـمـان هـا كـه نـشـانـه هـاي قـرآن را دگـرگـون و بـيـان مـحـكـم تنزيل را تغيير داده اند؛

و كفرو طغيان و سركشي را آشكار ساختند.

بـنـابـر مـشـهـور وي پـس از كـشـتـن ده تـن تـوسـط عـامـر بـن نـهـشـل تـمـيمي به درجه رفيع شهادت نايل آمد. [4] ولي به گفته برخي در حمله دسته جمعي بني هاشم به شهادت رسيد. [5] .



در زيارت رجبيه و ناحيه از وي چنين ياد شده است:

السـّلامُ عـَلي مـُحـمَّد بـن عـبـداللّه بـن جـعفر، الشاهد مكان ابيه والتالي لأخيه، و واقيه ببدنه، لعن اللّه قاتله عامر بن نهشل التميمي. [6] .

سـلام بـر مـحمد بن عبدالله بن جعفر آن كه در كربلا به جاي پدر حضور يافت و پس از برادر به شهادت رسيد و بدن خود را سپر بلاي او [امام حسين (ع)] قرار داد. خدا لعنت كند كشنده او عامر بن نهشل تميمي را.


پاورقي

[1] تـاريـخ طـبـري، ج 5، ص 469؛ دارالمـعـارف، مـقـاتـل الطـالبـيـيـن؛ دارالمعرفة، ص 91، ولي برخي منابع نام وي را حوط بنت حفصه گفته اند. (تذکرة الخواص ص 229).

[2] کـامـل بهائي، ج 2، ص 303، روضة الشهداء، ص 393؛ نشر نويد اسلام، ر. ک: به تاريخ جيب السير، ج 2، ص ‍ 53.

[3] تاريخ طبري، ج 5، ص 387؛ دارالمعارف.

[4] مـنـاقـب، ج 4، ص 115، ابـصـار العـيـن، ص 77؛ مـرکز الدراسات الاسلامية لحرس الثورة، مقتل الحسين (ع) خوارزمي، ج 2، ص 26؛ مکتبة المفيد، ولي در کتاب دايرة المـعـارف الحـسـيـنيه، ج 6، ص 276 و ناسخ، ج 2، ص 321 اين رجز را اين گونه آمده است:



نشکوا الي اللّه من العدوان

قتال قوم في الردي عميان



قد ترکوا معالم القرآن

و محکم التنزيل و التبيان



و اظهروا الکفر مع الطغيان

صـاحـب کـتـاب عـشـرء کـامـله (ص 432) ايـن رجـز را بـه جـعـفـر بـن مـحـمـد بـن عقيل نسبت داده است.

[5] مقتل الحسين (ع)، مقرم، ص 262؛ منشورات شريف رضي.

[6] اقـبـال، ج 3، ص 76 و 343؛ تـسـمـيـة مـن قـتل، شماره 14؛ رجال شيخ طوسي، ص 79؛ طبقات ابن سعد (تک جلدي) ص 477؛ نفس المـهـمـوم، ص 288؛ الثـقـات، ج 2، ص 309؛ مـقاتل الطالبيين، ص 91؛ دارالمعرفة، تاريخ طبري، ج 5، ص 469؛ الاختصاص، ص 83؛ مقتل الحسين (ع)، خوارزمي، ج 2، ص 26؛ مکتبة المفيد.