عون، مكنّي به ابوالقاسم، [1] فرزند جعفر بن ابي طالب (ع) و اسماء بنت عـمـيـس ‍ خـثـعـمـيـه اسـت. [2] او در حـبـشـه ديـده به جهان گشود. [3] سـال تـولدش بـه خـوبـي دانـسـتـه نيست ولي چون در واقعه جانسوز عاشورا 56 يا 57 سـاله بـوده اسـت، [4] سـالزاد وي بـه احتمال 4 يا 5 ه‍. ق مي باشد.

بـنـابـه گـزارش يـعـقـوبـي، پـيـامـبـر(ص)، پـس از شـهـادت جـعـفـر در جـنگ مؤته در سـال هـشـتـم ه‍. ق عـون و دو بـرادرش عـبـداللّه و مـحـمـّد را در آغـوش گـرفـت و نـوازش كرد. [5] .

در گـزارش ديـگـري آمده است: پيامبر(ص)، فرزندان او را طلبيد و به آرايشگر دستور داد سر آنها را بتراشد و سپس فرمود:

عون در خلقت و اخلاق شبيه من است. [6] .

عـون از بـيعت كنندگان با علي (ع) و از ياران آن حضرت بود [7] كه در تمام جنگ هايش شركت داشت. [8] .

امـيـرالمـؤ مـنـيـن (ع)، دخـتـرش، ام كـلثـوم (زيـنـب صـغـري) را بـه ازدواج عـون درآورد. [9] رجـال نـويـسان و مورّخان گفته اند: از عون فرزندي باقي نمانده [10] و يـا نـسـلش مـشـهـور نيست، ولي برخي گفته اند از او دو فرزند باقي مانده است. [11] .

عـون پـس از شـهادت امام علي (ع) به امام حسن (ع) و سپس به امام حسين (ع) پيوست و با كاروان حسيني، به اتّفاق همسرش از مدينه به كربلا آمد. [12] .

روز عـاشـورا، پـس از عـلي اكـبـر(ع) و بـه قـولي عـبـداللّه بـن مـسـلم در سـنّ 56 يا 57 سـالگـي بـه مـيـدان رفـت و نـبـردي دلاورانـه كرد. سي سوار و هيجده پياده را به هلاكت رسـانـد ولي زيـد بـن رقاد جهني و عروة بن عبداللّه خثعمي اسبش را پي كرده و او را به شـهادت رساندند. [13] عبيداللّه بن زياد سر وي را با سر مبارك امام حسين (ع) نزد يزيد بن معاوية فرستاد. [14] .

رجزي كه هنگام نبرد مي خواند چنين است:



اِنْ تَنْكروني فانا بنُ جعفر

شهيد صدقٍ في الجنان اَزْهَر



يَطيرُ فيها بجناحٍ اَخْضَر

كفي بهذا شرفا في المحشر [15] .



اگر مرا نمي شناسيد، من پسر جعفرم كه از روي صداقت به شهادت رسيد؛

و در بهشت پرتوافشان است و با بال سبز پرواز مي كند. در قيامت همين شرف مرا بس.

بـرخي از معاصرين شهادت عون در كربلا را توهّم دانسته، مي گويند آن كه در كربلا به شهادت رسيد عون بن عبداللّه بن جعفر است نه عون بن جعفر. [16] .