بازگشت

عمرو بن خالد صيداوي


بـرخـي از مـنـابـع، از شـهـيـدي در كـربـلا بـا نـام عـمـرو بـن خـالد ازدي يـاد كرده اند. (مـقتل الحسين (ع)، خوارزمي، ج 2، ص ‍ 17، انوارالهدي، مناقب، ج 4، ص 110) و در اين كه آيا عمرو بن خالد ازدي و عمرو بن خالد صيداوي يكي هستند اختلاف است صاحب قاموس الرجـال بـر آن اسـت كـه اين دو يكي هستند ولي مؤلف انصارالحسين (ع)، دو تا بودن را ترجيح داده است. (قاموس الرجال، ج 8، ص 95، انصارالحسين، ص 102، الدارالاسلامية).

وي يـكـي از بـزرگـان كـوفـه و از شـيـعـيـان بـا اخـلاص اهـل بـيـت (ع) بـود كـه در كـوفـه بـه يـاري مـسـلم بـن عقيل (ع) برخاست و چون كوفيان به مسلم (ع) خيانت كردند، چاره اي جز اختفا نديد و پس از شنيدن خبر شهادت قيس بن مسهر ـ پيك امام حسين (ع) ـ و رسيدن امام به منزلگاه حاجز، او و غـلامـش سـعـد و مـجـمـع بـن عـبـداللّه و پـسـرش و جـنـادة بـن حـرث و غـلام نـافـع بـن هـلال، از كـوفـه خـارج شـدنـد و طِرِّماح بن عدي را كه براي تهيه آذوقه به كوفه آمده بـود، راهـنـمـاي خـود قـرار دادند. طرّماح او و همراهانش را به سرعت و از بيراهه حركت داد. زيـرا از راه هـا نـگـهـبـانـي مي شد و خطر دستگيري وجود داشت. تا اين كه سرانجام، در منزلگاه «عذيب الهجانات» به حسين (ع) پيوستند. [1] .

بـرخـي نـوشـتـه اند كه حرّ بن يزيد كه مأمور بردن امام حسين (ع) نزد ابن زياد بود، پـس از اطـلاع از پـيوستن اين چند نفر به امام، در صدد برآمد آنان را دستگير كند. اما امام (ع) قـاطـعـانـه از آنـان حـمـايـت كـرد و پـس از پـاره اي گفت وگو، موضوع خاتمه يافت. [2] .

عـمرو بن خالد به همراه غلامش و جابر بن حارث و مجمع بن عبداللّه، در نخستين درگيري روز عاشورا وارد نبرد شدند. لشكريان ابن سعد آنان را محاصره كردند و از ديگر ياران حسين (ع) جداشان ساختند. در اين حال عباس بن علي (ع) به كمك ايشان شتافت و در حالي كـه مـجـروح بـودنـد نـجـاتشان داد. ولي بار ديگر دشمن نزديك شد و آنان حمله كردند و چندان جنگيدند تا شهيد شدند. [3] .

بـرخـي نـيـز نـوشته اند كه عمرو بن خالد روز عاشورا به امام حسين (ع) عرض كرد: يا اباعبداللّه فدايت شوم! تصميم گرفته ام به يارانت بپيوندم و دوست ندارم زنده بمانم و تـو را مـيـان اهـل و عـيـالت، تـنـهـا و كشته ببينم. حضرت فرمود: به ميدان برو، ما هم سـاعـتـي بـعـد بـه تـو مـلحـق خـواهـيـم شـد، و او بـه مـيـدان رفـت و جـنـگـيـد تـا شـهـيـد شد. [4] .

در زيارت ناحيه مقدسه نام عمرو بن خالد صيداوي، عمر و غلامش، سعيد ثبت گرديده است. [5] .


پاورقي

[1] ذخيرة الدارين، ص 237.

[2] الکامل، ابن اثير، ج 4، ص 47، 48.

[3] تاريخ طبري، ج 5، ص 446.

[4] الملهوف، ص 164.

[5] الاقبال، ج 3، ص 79.