بازگشت

عبدالرحمن بن عبد رب خزرجي


او را عـبـدالرحـيـم (تـنـقـيـح المـقـال، ج 2، ص 145. بـه نقل از نسخه اي از رجال طوسي.) و پدرش را عبد ربّه نيز ناميده اند. (ملهوف، ص 154؛ مثيرالاحزان، ص 54).

خـَزْرَجـي، مـنـسـوب بـه خـَزْرَج، يـكـي از دو طـايـفـه بـزرگ مـديـنـه. (تـسـمـيـة مـن قـتـل مـع الحـسـيـن (ع)، ش 51؛ الانـسـاب، ج 2، ص 359؛ رجـال طـوسي، ص 76.) او را بدون وصف خزرجي از ياران امام علي (ع) قلمداد كرده اند. (رجـال طـوسـي، ص ‍ 50) وي را انـصاري نيز گفته اند. آنها صحابي ساكن مدينه و از فـرزنـدان اوس و خـزرج بودند و به سبب ياري كردن پيامبر(ص) انصار ناميده شده اند (الانساب، ج 1، ص 219).

او، صحابي پيامبر اكرم (ص) [1] و از تربيت شدگان با اخلاص امام علي (ع) بـود كـه قـرآن را از آن حضرت فراگرفت. [2] هنگامي كه اميرالمؤمنين (ع) در رحـبـه [3] مردم را سوگند داد كه هر كس خودش از پيامبر(ص) در روز غدير خم سـخـني درباره من شنيده از جا بلند شود و بگويد؛ عبدالرحمن يكي از افرادي بود كه از جا برخاست و گفت: من شنيدم كه پيامبر(ص) فرمود:

«... اَلا فَمَنْ كُنتُ مولاه فَعَليّ مولاه...» [4] .

... آگاه باشيد هركس من مولاي اويم پس علي سرور اوست....

عبدالرحمن، از شخصيت هاي بارز كوفه بود كه در آنجا از مردم براي امام حسين (ع) بيعت مـي گـرفـت. [5] او و بـريـر، در شـب يـا روز تـاسوعا [6] پشت خيمه نظافت منتظر بودند تا پس از امام (ع) تنظيف كنند. برير با او مزاح مي كرد. عبدالرحمن گـفـت: اي بـريـر! آيـا مـي خـنـدي؟ اكـنـون مـوقـع خـنـده و جـاي سـخـنـان خـنـده آمـيز نيست...» [7] .

عـبـدالرحـمـن، روز عاشورا با شعله ور شدن آتش جنگ به ميدان شتافت [8] و در نـبـرد نـخـسـت [9] و بـه قـولي پـس از نـمـاز ظـهـر بـه فـيـض شـهـادت نايل گشت. [10] .


پاورقي

[1] ذخيرة الدارين، ص 270؛ تنقيح المقال، ج 2، ص 145.

[2] تـسمية من قتل مع الحسين (ع) ش 51؛ ابصار العين، ص 157، مرکز الدراسات الاسلامية لحرس الثورة.

[3] رحـبـه، نـام مـحـلّي اسـت در کوفه و دمشق و يا... (معجم البلدان، ج 3، ص 33) ولي معلوم نيست آنچه در گزارش فوق آمده مربوط به کجا است. علامه اميني (ره)، از آن به «يوم الرحبة» تعبير کرده است. (الغدير، ج 1، ص 166، 167 و صفحات ديگر.).

[4] اسـدالغـابـه، ج 3، ص 307. نـيـز ر.ک ابـصـار العـيـن، ص 157، مـرکـز الدراسات الاسلامية لحرس الثورة؛ تنقيح المقال، ج 2، ص 145.

[5] انصار الحسين (ع)، ص 97، الدار الاسلامية.

[6] فرسان الهيجاء، ج 1، ص 40.

[7] مـلهـوف، ص 154؛ مـثـيـرالاحـزان، ص 54؛ تـاريـخ طـبـري، ج 5، ص 423، دارالمعارف؛ الکامل، ج 4، ص 60 با اندکي تفاوت.

[8] ذخـيـرة الداريـن، ص 270؛ ابصار العين، ص 157، مرکز الدراسات الاسلامية لحرس الثورة؛ تنقيح المقال، ج 2، ص 145.

[9] ذخيرة الدارين، همانجا.

[10] ذخيرة الدارين، همانجا. به نقل از مناقب. چنين مطلبي در مناقب يافت نشد.