بازگشت

نقشه معاويه بر حسين


در تاريخ جنگ صفّين آمده است كه معاويه نقشه اي انديشيد تا به نظر خود بين علي عليه السلام و فرزندش حسين اختلاف افكند، بدين منظور «عبيداللَّه بن عمر» را به حضور امام حسين فرستاد و گفت اي حسين! پدرت علي عليه السلام با شمشير خود ميان قريش اختلاف انداخته. و آنان را با خود دشمن ساخته است! از طرف ديگر وي را متّهم نموده اند كه او قاتل عثمان است بنابراين هرگز زير بار او نمي روند اينك بيا تو با پدر مخالفت كن، و زمينه پذيرش مردمي را براي خود فراهم ساز، و ما تو را براي خود به خلافت برگزينيم!

امام حسين در برابر اين تحريكات شيطنت آميز فرمود:

كَلاَّ وَ اللَّهِ لااَكْفُرُ بِاللَّهِ وَ بِرَسُولِهِ وَ بِوَصِيِّ رَسُولِ اللَّهِ، اِخْسَ وَيْلَكَ مِنْ شَيْطانٍ مارِدٍ، وَ قَدْ اَخْرَجَكَ مِنْ دينِكَ بِاِتْباعِ الْقاسِطينَ [1] .

نه واللَّه اين درخواست شما عملي نيست، سوگند به خدا لحظه اي به خدا و پيامبر او و جانشين بحقّ رسول خدا كافر نمي شوم، دور شو اي انسان سگ صفت [2] كه شيطان پليد تو را فريب داده، و با پيروي از معاويه از دين خدا خارج ساخته است.

در اين فراز از سخنان سالار شهيدان چند مطلب قابل توجّه است:

1 - دوري كردن از ولايت علي و ترك نمودن زير پرچم آن حضرت كفر است.

2 - تبعيّت از معاويه خارج شدن از دين الهي است.

3 - امام حسين در برابر اين پيشنهاد بزرگ كه رسيدن به خلافت و رياست بود، كوچكترين تأثّري نشان نداد، و ثابت كرد كه وي فرزند اميرالمؤمنين علي بوده و هرگز دين خود را به دنيا و منصب چند روزي نمي فروشد. به همين جهت، چون «عبيداللَّه بن عُمر» عكس العمل امام حسين را


به معاويه ابلاغ كرد او گفت: راستي حسين پسر علي است، او هرگز فريب نمي خورد. [3] .

براي امام حسين نه تنها در زمان علي عليه السلام، بلكه در دورانهاي مختلف، پيشنهادات گوناگوني شد كه او را به هر صورتي به دام دنيا بيندازند، ولي او آئينه تمام نماي پدر بود كه به دنيا «غُرّي غَيْري» [4] گفت: و تحت تأثير آن قرار نگرفت.

معاويه تلاش كرد كه در بيعت يزيد او را از طريق دنيا و وعده هاي مادّي به بيراهه بكشاند، ولي حسين تسليم او نشد، و براي درخواستهاي او وقعي نگذاشت، و چون پدرش به دنيا گفت «غُرّي غَيْري» و بعد از معاويه در مجلس وليد بن عُتبه، و سپس در ديدار و ملاقات مروان بارها مقام و منصب به وي پيشنهاد نمودند، از جمله مروان گفت:

يا حسين! من خيرخواه تو هستم، چنانچه به حرف من گوش كني خير دنيا و آخرت را فراهم كرده! امام حسين فرمود: چه كنم؟ مروان عرض كرد: پيروي از يزيد!

ابا عبداللَّه الحسين فرمود:

اِنَّا للَّهِِ وَ اِنَّا اِلَيْهِ راجِعُونَ وَ عَلَي الْاِسْلامِ اَلسَّلامُ اِذْ قَدْ بُلِيَتْ الْاُمَّةُ بِراعٍ مِثْلِ يَزيدُ [5] .

ما از خداييم، و به سوي او برمي گرديم، بايد فاتحه اسلام را خواند كه خليفه و اميري مثل يزيد داشته باشد....

و در روز عاشورا نيز به او گفتند:

از پسر عمويت يزيد بيعت كن، و بدان كه آنان برخلاف نظر تو حركت نخواهند كرد! امام حسين فرمود: هرگز، آنگاه لباس پاره پاره به تن كرد و راه شهادت را برگزيد و در گفتار و رفتار فرمود: شهادت آري، ذلّت نه [6] .


پاورقي

[1] موسوعة کلمات امام حسين، ص 142.

[2] اِخْسَ در لغت عرب براي دور کردن سگ استعمال مي‏شود (المنجد).

[3] انّ الحسين ابن عليّ لايخدع و هو ابن ابيه، (موسوعة کلمات امام حسين، ص 142).

[4] برو ديگري را فريب ده، هرگز بر قلب علي راهي نداري (شرح ابن ابي‏الحديد، ج 1، ص 249).

[5] جلاء العيون، ج 2، ص 110.

[6] دوري‏از يزيد ومناصب پيشنهادي‏او، وانتخاب پيراهن پاره‏پاره و راه‏شهادت بالاترين نشانه زهد است.