حضرت علي عليه السلام شخصيتي است كه خداوند سبحان در كتابش قرآن مجيد، و رسول اكرم صلي الله عليه و اله در سنت و سخنانش او را مورد مدح و ستايش قرار داده اند، و ميليون ها انسان به ولايت و محبت او گرويده اند. و نيز بسياري از دانشمندان جديد و قديم و محدثين شيعه و سني، و حتي دانشمندان غير مسلمان شرق و غرب، هزاران جلد كتاب پيرامون فضايل و مناقب آن حضرت تأليف كرده اند. با اين همه هنوز بسياري از فضايل وجودي آن امام ناگفتني مانده و تا روز قيامت نيز ناگفتني خواهد ماند.



«كتاب فضل ترا آب بحر كافي نيست

كه تر كني سر انگشت و صفحه بشماري»



لذا در اين جا به ذكر حديثي از بيانات گهربار آن حضرت و توضيح آن اكتفا مي كنم كه فرمود:


«نحن اهل البيت لا يقاس بنا احد» [1] .

ما اهل بيت (رسول خدا) هستيم، احدي با ما مقايسه نمي شود. جاحظ در شرح اين جمله چنين مي گويد:

علي راست گفت كه: «نحن اهل البيت لا يقاس بنا احد» و چگونه مي توان ديگران را با خانداني قياس كرد كه رسول خدا صلي الله عليه و اله، و دو گوهر پاك: علي و فاطمه عليهاالسلام، دو ريحانه و فرزند پيامبر: حسن و حسين عليهما السلام، و حمزه و جعفر طيار، و سيد و آقاي مكه عبدالمطلب، و ساقي حاجيان عباس حليم بطحا و نجد از آنها است؟ چگونه با ايشان قياس كنيم در حالي كه همه ي خير و سعادت در اين خاندان جمع است، انصار حقيقي كسي است كه آنها را ياري كند، و مهاجر واقعي كسي است كه به سوي ايشان مهاجرت كرده و با ايشان باشد، و راستگو كسي است كه آنها را تصديق كند، و فاروق كسي است كه درباره ي آنها بين حق و باطل را فرق گذارد، و حواري و ياور واقعي، ياور آنهاست، و ذوالشهادتين [2] كه در راه آنها جانبازي و جانفشاني كرد از آنهاست. و بالاخره خير و سعادتي وجود ندارد مگر در خانه ي آنها و براي آنها و از جانب آنها.

و رسول خدا صلي الله عليه و اله خاندانش را بسيار ستوده و فرمود: «من در بين شما بعد از خود دو جانشين به جا مي گذارم: يكي كتاب خدا، ريسماني


است كه از آسمان به سوي زمين كشيده شده، و عترت و اهل بيتم؛ خداوند لطيف و خبير مرا مطلع كرده كه اين دو از هم جدا نمي شوند تا اين كه مرا در كنار حوض ملاقات كنند». و اگر اهل بيت مانند ديگران بودند، عمر هنگامي كه از فاطمه عليهاالسلام خواستگاري كرده بود نمي گفت: «من از رسول خدا صلي الله عليه و آله شنيدم كه فرمود: هر حسب و نسبي روز قيامت قطع مي شود، مگر حسب و نسب من». از اين رو اگر بخواهيم زندگي شرافتمندانه ي علي عليه السلام و مقام كريمانه و مناقب و فضايل درخشنده ي او را جمع آوري و تدوين كنيم، طومارهاي بسياري صرف مي شود، چه اين كه او داراي شخصيتي صحيح، اصلي ارجمند و كريم، رتبه اي عظيم، كرداري ارزشمند، علمي فراوان، بياني عجيب، زباني بليغ و خطيب، سينه اي وسيع، و اخلاقي ارزنده و درخشان است. و فضايلش بر سابقه ي پرافتخار گذشته اش شهادت مي دهد».