باري پس از اتمام آن صحنه ي جانگداز، طبق مشهورترين روايات: نخستين كسي كه آماده شهادت و كارزار شد و براي جنگ به نزد امام (ع) رفت و رخصت ميدان گرفت، علي بن الحسين (ع) بود. [1] .

در زيارت ناحيه ي مقدسه نيز آمده است كه اشاره كن به سوي قبر علي بن الحسين (ع) و بگو: «السلام عليك يا اول قتيل من نسل خير سليل من سلالة ابراهيم الخليل، صلي الله عليك و علي ابيك.» يعني؛ سلام بر تو اي نخستين كشته از دودمان بهترين فرزند زبده ابراهيم خليل، درود خدا بر تو و بر پدرت باد.

محدث قمي در نفس المهموم مي گويد كه اين قول كه شهيد اول اهل بيت (ع) علي بن الحسين بوده مطابق است با گفتار طبري و ابن اثير و ابوالفرج اصفهاني و ابوحنفيه دينوري و شيخ مفيد و سيد بن طاووس.

و استاد شعراني (ره) نيز در تأييد اين مطلب گفته است: پيغمبر (ص) در غزوات هر كس را كه به او نزديكتر و مخصوص تر بود پيشتر از ديگران به جنگ مي فرستاد، چنانكه اميرالمؤمنين (ع) در نهج البلاغه فرموده است، براي رفع تهمت و تأسي ديگران در جان باختن، و اين بر خلاف روش ملوك است كه نزديكان خويش را از معركه دور مي دارند، در كربلا نيز امام (ع) فرزند بزرگوار خود را كه عزيزترين مردم نزد او بود در راه خدا داد، و جهاد فرمود تا شهادت بر ديگران ناگوار نباشد.

بر طبق اين نظريه مي بايستي امام (ع) فرزند بزرگتر خود را پيش از ياران نيز به جنگ مي فرستاد، مگر آنكه گفته شود ياران آن حضرت مانع اين كار شده و اجازه نمي دادند تا آنها زنده باشند فرزندان يا نزديكان و اهل بيت آن حضرت به ميدان روند.


مادر آن حضرت ليلي، دختر ابي مرة بن عروة بن مسعود ثقفي است، و مادر ليلي، ميمونة دختر ابوسفيان بود. عروة بن مسعود ثقفي يكي از بزرگان عرب به شمار مي رفت كه درباره ي شخصيت او داستانها و حديثهايي است كه اكنون جاي ذكر آن نيست. او در سال نهم هجرت مسلمان شد و براي اينكه قوم خود را به اسلام دعوت كند با اجازه ي رسول خدا (ص) به طائف رفت، ولي او را به شهادت رساندند و گويند رسول خدا (ص) درباره اش فرمود: «ان مثل عروة في قومه مثل صاحب يس في قومه.» يعني؛ براستي حكايت عروة ميان قوم خود حكايت صاحب يس است در قومش. [2] .