يكي ديگر از نويسندگان در كتاب الامام الحسين (ع) پس از يك سلسله بحثها در اين باره مي نويسد: «... هنگامي كه خليفه و زمامدار كه خود مرد قانون است و خود بايد حافظ قانون اسلام باشد و بزرگترين مسئوليت را در اين باره دارد فاسق شد و تظاهر به فسق نمود و خدا و رسول و مردم باايمان را به مبارزه طلبيد، در چنين وضعي خضوع در برابر او يعني خضوع در برابر فسق و خضوع در برابر فحشاء و منكرات، و اعتماد و اطمينان به او يعني اعتماد به بازيچه قرار دادن دين و فسق علني. و همين است معناي


تحليلي سخن امام حسين (ع) كه مي فرمود: «و يزيد رجل فاسق شارب الخمر، و قاتل النفس المحرمة معلن بالفسق...» [1] .

برخي از نويسندگان علل و انگيزه هاي زياد ديگري نيز درباره ي قيام مقدس امام (ع) ذكر كرده اند كه ما از شرح و تفصيل آنها صرفنظر كرده و فهرست آنها را به طور اجمال ذكر مي كنيم، گذشته از آنكه بسياري از آنها به همان علت اول كه احساس مسئوليت اسلامي و وظيفه ي الهي است بازگشت مي كند كه از آن جمله است:

1. مسئوليت اجتماعي يعني امام (ع) به حكم مركزيت اسلامي اي كه داشت در برابر امت اسلامي مسئول بود تا جلوي ظلم و ستمي را كه از طرف امويان بر اسلام و مسلمين مي رفت، بگيرد و از كيان اسلام حمايت كند؛

2. حمايت از اسلام، و جلوگيري از سقوط آن به دست يزيد و امويان؛

3. صيانت مقام خلافت از آلوده شدن به كارهاي خلاف اسلام يزيد؛

4. آزاد ساختن مردم از نظر فكري؛

5. آزاد كردن اقتصاد مردم از چنگال امويان و جلوگيري از به تاراج رفتن بيت المال مسلمين؛

6. جلوگيري از مظالم اجتماعي كه در عموم بلاد شايع گشته و امنيت را از عامه مردم سلب كرده بود و امت اسلامي را تحقير نموده و به بندگي و استعمار خويش درآورده بود؛

7. جلوگيري از مظالمي كه به خصوص بر شيعيان روا داشته و به انواع كشتارها و شكنجه ها و تبعيد و زندان و محروميتهاي ديگر دچارشان ساخته بودند كه نمونه هاي آن را در صفحات گذشته و در پرونده ي سياه معاويه و يزيد خوانديم؛

8. جلوگيري از محو كردن و نابود ساختن نام خاندان رسول خدا (ص) كه يزيد و بني اميه همه ي سعي خود را در اين راه مبذول داشته و از راههاي مختلفي چون جعل اخبار دروغ، و استخدام وسايل گوناگون، و تهديد و ارعاب دوستان اين خاندان، و سب و دشنام اهل بيت در منابر، تصميم خود را عملي مي كردند؛

9. جلوگيري از نابودي اسلام، كه بني اميه و يزيد هدف اصلي سياست خود را بر آن پي ريزي كرده بودند؛

10. دفاع از حقوق اسلام و مسلمين، كه همگي در معرض نابودي قرار داشت؛


11. امر به معروف و نهي از منكر؛

12. از ميان بردن بدعتهايي كه به دست بني اميه در اسلام پديد آمده بود و علل ديگري كه بازگشت همه ي اينها به همان علت دوم است چنانچه گفته شد.