بازگشت

آياتي كه تأويل به شهادت امام حسين شده


طبق روايات زيادي كه در بحارالانوار و كتابهاي تفسيري و روايتي ديگر، وارد شده آيات زير، به شهادت امام حسين (ع) و جنگ در ركاب آن حضرت و آن نفس مطمئنه تأويل شده:

الف. آنجا كه خداوند فرمود: «الم تر الي الذين قيل لهم كفوا ايديكم و اقيموا الصلاة و آتوا الزكاة فلما كتب عليهم القتال اذا فريق منهم يخشون الناس كخشية الله او اشد خشية و قالوا ربنا لم كتبت علينا القتال لو لا اخرتنا الي اجل قريب قل متاع الدنيا قليل و الاخرة خير لمن اتقي.» [1] يعني؛ آيا نديدي آنان را كه به ايشان گفته شد دستهايتان را نگهداريد و نماز را برپا داريد و زكات دهيد، و هنگامي كه پيكار برايشان نوشته شد يكباره گروهي از ايشان از مردم بترسيدند چون ترس خدا، يا ترسي بيشتر و گفتند: پروردگارا چرا بر ما پيكار را مقرر داشتي و چرا ما را تا زماني نزديك مهلت ندادي، بگو كالاي دنيا اندك است و آخرت براي كسي كه پرهيزكار باشد بهتر است.

ب. و آنجا كه فرمود: «و من قتل مظلوما فقد جعلنا لوليه سلطانا فلا يسرف في القتل انه كان منصورا» [2] يعني؛ و هر كس به ستم كشته شود ما ولي او را تسلطي قرار داده ايم اما در كشتن زياده روي نكند كه او نصرت يافته است.

ج. و آنجا كه خدا مي فرمايد: «يا ايتها النفس المطمئنة ارجعي الي ربك راضية مرضية فادخلي في عبادي و ادخلي جنتي» [3] يعني؛ تو اي نفس مطمئن خوشنود و پسنديده به سوي پروردگارت بازگرد و در صف بندگان من درآي و به بهشت من وارد شو.

در كتاب كامل الزيارة به سندش از امام صادق (ع) روايت كرده كه فرمود هنگامي كه فاطمه (ع) به حسين حامله شد، جبرئيل به نزد رسول خدا (ص) آمد و عرض كرد: «ان فاطمة ستلد ولدا يقتله امتك من بعدك.» براستي كه فاطمه به زودي فرزندي خواهد زاييد كه امت تو او را پس از رحلتت مي كشند؟


فاطمه كه از ماجرا مطلع شد و به حسين حامله گرديد از آن حمل و زاييدن ناراحت شد، و امام صادق (ع) دنباله ي اين حديث فرمود: «آيا تا كنون ديده ايد مادري را كه فرزندي را بزايد ولي از او ناراحت و بدحال باشد؟ اما فاطمه اين چنين بود چون مي دانست او را مي كشند و در همين باره اين آيه نازل شد: «و وصينا الانسان بوالديه احسانا حملته امه كرها و وضعته كرها و حمله و فصاله ثلاثون شهرا.» [4] يعني؛ و سفارش كرديم به انسان درباره ي پدر و مادرش به نيكي، مادرش با اكراه او را حمل مي كرد و با اكراه او را بر زمين نهاد و مدت حمل و شيرخوارگي او سي ماه است. [5] .

و اما رواياتي كه در اين باره رسيده به حدي زياد است كه اگر كسي بخواهد همه ي آنها را كه از طريق شيعه و اهل سنت رسيده جمع آوري كند كتاب جداگانه اي خواهد شد و ما روايات زيادي در اين باره در بخش اول و دوم اين كتاب ذكر كرده ايم كه آنها را تكرار نمي كنيم؛ [6] و در مورد روايات ديگر نيز ناچاريم آنها را دسته بندي كرده و از هر دسته يكي دو حديث را به عنوان نمونه براي شما ذكر كنيم، و قبل از نقل آنها بد نيست اين گفتار را از ابن عباس بشنويد كه مي گويد: «ما كنا نشك و اهل البيت متوافرون ان الحسين بن علي يقتل بالطف» [7] يعني؛ ما شك نداشتيم و خاندان رسول خدا (ص) نيز همگي مي دانستند كه حسين بن علي در سرزمين «طف» كشته خواهد شد.

طبق اين روايت معلوم مي شود كه مطلب به قدري روشن و معروف بوده كه آنها شكي در اين باره نداشته اند و پرواضح است كه اين اطمينان و عدم ترديد در اين باره به خاطر شنيدن از رسول خدا (ص) بوده و از منبع وحي الهي سرچشمه گرفته است و حكايت از تواتر و كثرت روايات وارده در اين باره مي كند.

به هر صورت روايات وارده در اين باره به چند دسته تقسيم مي شود:

1. روايات وارده از رسول خدا (ص) و خبرهايي كه آن حضرت از آن واقعه ي جانگداز داده است؛

2. رواياتي كه از اميرالمؤمنين (ع) نقل شده است؛

3. خبرهايي كه خود امام حسين (ع) قبل از حركت به سوي كربلا يا در مسير راه از


شهادت خود داده بود.


پاورقي

[1] سوره‏ي نساء، آيه 77.

[2] سوره‏ي اسراء، آيه‏ي 33.

[3] سوره‏ي فجر، آيه‏ي 30 - 27.

[4] سوره‏ي احقاف، آيه‏ي 15.

[5] بحارالانوار، ج 44، ص 231.

[6] به بخش اول و دوم از همين جلد مراجعه کنيد.

[7] احقاق الحق، ج 11، ص 363 - که گفتار مزبور را از کتاب مستدرک، حاکم و مقتل الحسين، خوارزمي و خصائص کبري سيوطي، اهل سنت نقل کرده‏اند.