حكام خودسر و خوشگذران دوره جاهلي رياست را وسيله عياشي خود مي دانستند


اما اسلام حاكم و سرپرست اجتماع را «امين» و «نگهبان» اجتماع معرفي كرد و حكومت عادلانه را نوعي امانت داري شمرد. علي عليه السلام در نامه اي كه به استاندار آذربايجان نوشته است اين حقيقت را به خوبي تبيين كرده است:«مبادا گمان كني حكومتي كه به تو سپرده شده است يك شكار است كه به چنگ افتاده است. خير! امانتي است كه بر گردنت گذاشته شده و مافوق تو از تو رعايت و نگهباني و حفظ حقوق مردم را مي خواهد. تو را نرسد كه به استبداد و دلخواه، در ميان مردم رفتار كني.» [1] .

و در بخشنامه اي كه براي مأمورين جمع آوري ماليات ارسال فرمود، چنين آمده است:«نسبت به مردم مهربان و بامحبت باش، مبادا مانند يك درنده كه دريدن و خوردن آنان را فرصت مي شمارد رفتار كني كه مردم تو يا مسلمانند و برادر ديني تو و يا غير مسلمانند و انساني مانند تو...» [2] .