شمار اصحاب و ياران اباعبدالله الحسين عليه السلام - چه آنان كه پيش از شهادت آن حضرت و چه آنان كه پس از شهادت ايشان از دنيا رفته اند - زياد است. گرچه شايسته بود كه نام شرح حال مختصري از آنان را در اين جا باز مي گفتيم، ليكن به دليل محدوديت اين نوشتار معذوريم.

گفتني است كه ياران و اصحاب فداكار امام حسين عليه السلام بهترين ياران اهل بيت عليه السلام بودند. چرا كه آنان، دست از زن و فرزند و تعلقات مادي كشيده و به ياري امام شان شتافتند و مظلومانه، ولي قهرمانانه به شهادت رسيدند.

امام حسين عليه السلام با اين كه در شب عاشورا بيعت خويش را از همه باز ستاند و آنان را در بازگشت آزاد گذاشت، امام آنان با نشاط و روحيه اي وصف ناپذير ايستادگي كرده و اعلام وفاداري نمودند و در پاسخ آن حضرت عرضه داشتند: اگر هفتاد بار ما را بكشند، بدن ما را آتش بزنند و دوباره زنده كنند، دست از ياري تو بر نداشته و از تو جدا نمي شويم. ما زندگي پس از تو را نمي خواهيم و خدا زشت سازد زندگي پس از تو را. [1]

به راستي ياران امام حسين عليه السلام در مقام عمل ثابت قدم مانده و با ميل و رغبت از آن حضرت پشتيباني كرده و خود را فداي وي نمودند. به همين جهت شهيدان واقعه كربلا و ياران فداكار امام حسين عليه السلام، نزد اهل بيت عصمت و ائمه اطهار عليه السلام مقامي بس والا و ويژه اي دارند.

شخصي به امام صادق عليه السلام گفت: اخبرني عن اصحاب الحسين عليه السلام و اقدامهم علي الموت.

فقال عليه السلام: انهم كشف لهم الغطاء حتي رأوا منازلهم من الجنة. فكان الرجل منهم يقدم علي القتل ليبادر الي حوراء يعانقها و الي مكانه من الجنة؛ [2] .

مرا از ياران امام حسين عليه السلام و چگونگي استقبال آنان از شهادتشان خبر بده.

امام صادق عليه السلام فرمود: حجاب ها از برابر ديدگانشان كنار زده شد، به طوري كه جايگاه خود را در بهشت مي ديدند. به همين جهت هر يك از آنان براي كشته شدن، از ديگران پيشي مي گرفت تا به نعمت هاي الهي و جايگاه خود در بهشت دست يابد.

همين عشق و ايثار بود كه تعداد اندك آنان را در برابر سپاه سي هزار نفري عمر بن سعد از بامداد تا عصر روز عاشورا، مقاوم و پايدار نمود و با شهادت قهرمانانه خود، لرزه اي بر اركان نظام اموي به وجود آوردند.

گرچه مشهور است كه تعداد ياران شهيد امام حسين عليه السلام 72 تن مي باشد، امام مورخان شمار آنان را تا 140 تن گفته اند كه برخي از شهدا محل اتفاق مورخان هستند و پاره اي از اسامي به صورت گوناگون در منابع تاريخي نقل شده اند.

البته ترديدي نيست، با اضافه شدن شهيداني كه پيش از شهادت امام حسين عليه السلام و يا پس از شهادت آن حضرت، در كوفه به شهادت رسيده اند، تعداد ياران شهيد آن حضرت از 72 تن تجاوز خواهد كرد. هم چنين درباره شهيدان اهل بيت عليه السلام در كربلا، نظر واحدي ارائه نشده و به اختلاف سخن گفته اند. برخي از مورخان آنان را 22 تن، برخي ديگر هيجده تن و عده اي نيز هفده تن دانسته اند. [3] .

در اين جا به اسامي ياران شهيد امام حسين عليه السلام در واقعه كربلا اشاره مي نماييم.