حسين بن علي عليه السلام در سوم شعبان سال چهارم هجري در مدينه به دنيا آمد. [1] . پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله، نام بهشتي «حسين» [2] . را كه تا آن زمان در ميان اعراب جاهلي معروف نبود، براي دومين نواده اش برگزيد [3] و چون به ديدنش رفت. او را در آغوش گرفت و پس از گفتن اذان و اقامه در دو گوش راست و چپ وي، با نگاه به او گريست و در پاسخ فردي كه سبب را جويا شده بود، فرمود:


او را بعد از من گروهي ستم گر خواهند كشت، خداوند شفاعتم را به ايشان نرساند. [4] .

هفت سال نخستين زندگي حسين عليه السلام با سال هاي پاياني عمر رسول خدا صلي الله عليه و آله قرين بود. پيامبر در خانه، كوچه، مسجد، منبر و هر جاي ديگر، نوه ي خردسالش را بزرگي مي داشت و پرتويي از علاقه اش را نسبت به او، به مردم نشان مي داد. يعلي بن مره مي گويد: روزي شاهد بودم كه پيامبر در كوچه به سمت حسين رفت و دست هاي خود را گشود و او را گرفت؛ يك دست را زير چانه و دست ديگرش را پس سر او گذارد و حسين را بوسيد و فرمود:

حسين مني و انا من حسين، احب الله من احب حسينا؛

حسين از من است و من از حسينم. خدا دوست بدارد هر كس را كه حسين را دوست بدارد. [5] .

نبي اكرم صلي الله عليه و آله از شهادت حسين عليه السلام به دست امت خود آگاه بود و به برخي از ياران، از اين حادثه خبر داده بود؛ از جمله روزي پيامبر به زينب بنت جحش فرمود:

جبرئيل نزد من آمد و به من خبر داد كه امت من، پسرم حسين را مي كشند و چون از او تربت (محل شهادت)اش را خواستم، پس او تربت سرخي برايم آورد. [6] .


حسين عليه السلام پنجمين نفر از اصحاب كسا بود كه پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله او را به همراه پدرش علي عليه السلام، مادرش فاطمه عليها السلام و برادرش حسن عليه السلام زير يك كسا جمع كرد و آنان را از اهل بيت خويش ناميد و از خدا درخواست كرد كه پليدي را از ايشان دور ساخته، هماره آنان را پاكيزه نگاه دارد [7] و در پي آن، آيه تطهير در شأن حسين عليه السلام و ساير اهل بيت نازل شد كه:

(انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهركم تطهيرا)؛

خدا فقط مي خواهد آلودگي را از شما خاندان پيامبر بزدايد و شما را پاك و پاكيزه گرداند. [8] .

حسين بن علي عليه السلام در سال يازدهم هجري - در هفت سالگي - در سوگ جد عزيز خود نشست و همان سال و در مدت بسيار كمي نيز سوگ مندانه شاهد شهادت مادر جوان خود بود.