ص:- 236- س:- 15 و هو علي منبره فرأي في منامه رجالا.... الخ

بايد در اين چند جمله تأمل كرد كه رسول الله صلي الله عليه و آله در بالاي منبر او را نعاس گرفته و در خوابش ديده كه بني أمية مثل ميمونها به منبر او بالا مي روند و مردم را بر عقب و زمان جاهليت قهقري داده و برمي گردانند خيال نشود خوابي كه رسول الله صلي الله عليه و آله بني أميه را با آن وضع و شكل ديده مثل خوابهاي معمولي مردم است بلكه آن نشأة باطنيه ي پيغمبر و امام عليهماالسلام است و رؤياي عقلي علمي است كه حقايق را مشاهده مي كند گرچه در بالاي منبر باشد.

سيد علامه ي اكبر سيد علي خان مدني قدس سره در أوائل شرح صحيفه ي سجادية گويد: اعلم ان النفوس القدسية النبوية مخالفة بماهيتها لسائر النفوس صفاء و نورا و انجذابا الي عالم الانوار فلاجرم تجري عليها الانوار الفايض من المبادي العالية اتم من سائر النفوس و اكمل و لهذا بعثت مكملة للناقصين و معلمة للجاهلين و مرشدة للطالبين و مصطفاة علي العالمين و لما كان صفاء جوهر نفس نبينا صلي الله عليه و آله اكمل تلك النفوس


القدسية و أقواها و أشدها اتصالا بالعقل الفعال المسمي بالعلم الا علي و المعلم الشديد القوي و هو المفيض للعلوم باذن الحي القيوم علي الواح النفوس العقلية فلا يبعد ان يكون المراد بمنامه (ص) النشأة الباطنية و برؤياه الرؤيا العقلية العلمية لا ما هو الظاهر من معني هذين اللفظين فان منامه صلي الله عليه و آله و سلم ليس كمنام غيره الا تري الي قوله المجمع عليه من الخاصة و العامة «ان عيني تنام و قلبي لا ينام» و انما عبر عن ذلك بالمنام و الرؤيا لقصد التفهيم و التعليم فان اكثر الناس يعجز عن ادراك الامور العقلية الا بصفة الامور الحسية والله اعلم.

و ناگفته نماند: آنچه در معراج رسول الله (ص) اعتقاد اهل اسلام است آنست: آن بزرگوار بطوري كه در ميان مردم بود و زيست مي فرمود و با همان بدن عنصري خود عروج به سماوات و عوالم علوي فرموده و خداوند قادر متعال او را در شب معراج سير داده و بسدرة المنتهي رسانيده و عوالم بهشت و جهنم را مشاهده فرموده و به مقام قاب قوسين او ادني رسيده است و در همان شب مراجعت به مكه و مسجدالحرام كرده و از سير خود به مسجد اقصي و عوالم علوي خبر داده است.

و قولي در اينجا از بعضي نقل شده و معراج رسول الله (ص) را همان معراجي كه بايد معتقد شد جسماني است آن را روحاني دانسته و برخلاف عقيده ي مسلمين حرف زده است و آن قول را نسبت


به معاويه ي مي دهند و از وي مشهور شده است و به عائشه نيز نسبت مي دهند در صورتي كه وي در سال معراج صغيره بوده و زوجه ي رسول الله (ص) نبود تا احوالات معراج نبي اكرم (ص) را نقل نمايد.