در روايات شيعه و سني در كيفيت صلوات كه مأثور و دستور داده اند اين عبارت زياد وارد است:

اللهم صل علي محمد و آل محمد كما صليت علي ابراهيم و آل ابراهيم انك حميد مجيد.

و در رواياتي با زيادات ديگر نيز مأثور شده است و در ميان علماي اسلام اشكالي در اين مورد متوجه شده و مطرح انظار آنها واقع و توجيهات زيادي در رفع آن ذكر كرده اند.

اما اشكال آنست: كه در علم بيان تصريح كرده اند كه مشبه به بايد اقوي از مشبه باشد مثل اين كه گويند: زيد كالاسد. ولي در اينجا آن طور نيست زيرا خاتم انبياء صلي الله عليه و آله و سلم اشرف و افضل از ابراهيم عليه السلام است و اين مطلب از ضروريات در اسلام و اجماعي ميان مسلمين است.

و علماي اسلام توجيهات زيادي در رفع آن دارند مانند: شيخ شهيد (ره) در قواعد و فيروزآبادي صاحب قاموس در لغت در كتابش


الصلاة و البشر [1] و شيخ بهائي (ره) [2] و علامه ي مجلسي (ره) و سيد محدث جزائري (ره) [3] و سيد محدث شبر قدس سره و غير از آن بزرگواران نگارش داده اند و علامه ي مجلسي (ره) در اواخر كتاب اربعين و سيد شبر در مصابيح الانوار [4] چهارده فقره توجه ذكر كرده اند ولي بعض توجيهات عامه با مذاق و رويه و عقيده ي خاصه درست نيست و از توجيهات فاسده است.