بازگشت

به نقليات كتاب معالي السبطين بدون دقت نتوان اعتماد كرد


سائل در سئوالهاي خود از كتاب (معالي السبطين) مرحوم حاج شيخ مهدي مازندراني (ره) نقل كرده كه قضيه ي ورود اهل بيت را از عطيه ي عوفي نقل نموده و از بعض كتب مقاتل كه نام نبرده نقل مي كند كه سوادي نمايان شد و جابر گفت اگر آقايم امام سجاد عليه السلام باشد تو آزادي بزودي برگشت و گفت برخيز جابر استقبال كن امام را... الخ.

در گذشته بيان كرده و بررسي نمويم كه روايت عطيه ي عوفي را محدثين تقطيع كرده و هر قسمتي از آن را در محل مناسبي از كتابها نقل نموده اند و آنچه علامه ي امين عاملي قدس سره در لواعج الاشجان


نقل كرده در گذشته نقل نموديم. [1] .

و آنچه صاحب معالي السبطين از بعض كتب مقاتل نقل كرده از لواعج الاشجان نيز نقل گرديد ولي در نقل صاحب معالي السبطين بعض زيادات موجود است و معلوم است كه از دخل و تصرف و اضافات بعض كتب مقاتل است يا از جهت نقل به معناست و صحيح آنست كه در لواعج الاشجان است و به نقليات كتاب معالي السبطين از هر جهت چندان اعتماد نيست مگر اين كه مدارك و مصادر نقليات خودش را نشان داده و ذكر كند و از كتبي نيست كه آن را بتوان مدرك نقل قرار داد با مؤلف آن مرحوم آقاي حاج شيخ مهدي مازندراني (ره) آشنائي و مكاتبه داشتم و در كتاب نامبرده اش صحيح و ضعيف را به هم آميخته و بر ناظر بر كتابش لازم است كه دقت كند و صحيح را از سقيم در آن كتاب تشخيص دهد با اين حال بعض تحقيقات نيز دراد كه ذكر آنها موجب اطاله ي كلام است.

اما اين كه سائل نقل كرده كه در معالي السبطين است: كه جابر به عطية گفت: تو آزادي اشتباه است در عبارات معالي السبطين آن را نيافتم بلكه جابر به غلامش آن جملات را فرموده است [2] .


سائل در سئوالهاي خود فرمايش علامه ي مجلسي (ره) را كه در زاد المعاد فرموده نقل كرده و استبعاد آن بزرگوار را درباره ي آمدن اهل بيت در اربعين اول به كربلاء نقل نموده و خوب است عين عبارات علامه ي مجلسي (ره) را از زادالمعاد نقل نمائيم و بعد از آن به بررسي پردازيم.


پاورقي

[1] رجوع شود به صفحه‏ي (186) اين کتاب.

[2] رجوع شود به معالي السبطين ص 115 ط افست تبريز از روي چاپ عراق و مؤلف آن مرحوم مازندراني (ره) درباره‏ي افست کردن آن کتاب در تبريز نامه‏ي به اينجانب نوشته و گلايه کرده و شنيدم بعدا گلايه‏اش رفع شده است.