علامه ميرزا حسين نوري از علماي برجسته ي شيعه، و صاحب كتاب مستدرك الوسائل در كتاب لؤلؤ و مرجان در آداب اهل منبر به نقد و ارزيابي برخي از روضه ها، و نقلهايي پرداخته كه به مرور در جامعه ي شيعه رواج و به نظر وي از اساس، نادرست بوده است. يكي از مسائل مورد توجه به اين عالم جليل القدر، بحث از اربعين است. ايشان اين عبارت سيد بن طاوس در لهوف را نقل كرده است. كه اسرا در بازگشت از شام، از راهنماي خود خواستند تا آنها را به كربلا ببرد؛ و سپس به نقد آن پرداخته است.

نخستين نقد اين كه خود سيد بن طاوس در كتاب شريف اقبال الاعمال پس از اشاره به اين خبر، نوشته است: چنين چيزي بعيد است، چرا كه ابن زياد، نامه به يزيد نوشته درباره ي اسرا كسب تكليف كرده بود و تا جواب نرسيد آنها را از كوفه به شام نفرستاد. چگونه ممكن است كه در فاصله چهل روز آنها اين راه را رفته و برگشته باشند؟ [1] به علاوه شيخ مفيد در ارشاد، در خبر بازگشت اسرا، اصلا اشاره اي به اين كه اسرا به عراق بازگشتند ندارد. همين طور ابومخنف راوي مهم شيعه هم اشاره اي در مقتل الحسين خود به اين مطلب ندارد. در منابع كهن تاريخ كربلا هم مانند انساب الاشراف، اخبار الطوال، و طبقات الكبري اثري از اين خبر ديده نمي شود. روشن است كه حذف


عمدي آن معنا ندارد؛ زيرا براي چنين حذف و تحريفي، دليل وجود ندارد. افزون بر اينها، خبر زيارت جابر، در كتاب بشارة المصطفي آمده، اما به ملاقات وي با اسرا اصلا اشاره نشده است. مرحوم نوري نقدهاي ديگري هم بر خبر بازگشت اسرا از شام به كربلا در اربعين حسيني دارد كه در اين مختصر جاي نقل آنها نيست. مرحوم حاج شيخ عباس قمي هم، به تبع استاد خود نوري، داستان آمدن اسراي كربلا را در اربعين از شام به كربلا نادرست دانسته است. [2] در دهه هاي اخير مرحوم محمد ابراهيم آيتي هم در كتاب بررسي تاريخ عاشورا بازگشت اسرا را به كربلا انكار كرده است. [3] .