نخستين مسأله اي كه در ارتباط با «اربعين» جلب توجه مي كند. تعبير اربعين در متون ديني است. ابتدا بايد نكته اي را به عنوان مقدمه يادآور شويم:

اصولا بايد توجه داشت كه در نگرش صحيح ديني، اعداد نقش خاصي به لحاظ عدد بودن، در القاي معنا و منظور خاص ندارند؛ به اين صورت كه كسي نمي تواند به صرف اين كه در فلان مورد يا موارد، عدد هفت يا دوازده يا چهل يا هفتاد به كار رفته، استنباط و استناج خاصي داشته باشد. اين يادآروي، از آن روست كه برخي از فرقه هاي مذهبي، بويژه آنها كه تمايلات «باطني گري» داشته يا دارند و گاه و بيگاه خود را به شيعه نيز منسوب مي كرده اند، مروج چنين انديشه اي درباره ي اعداد يا نوع حروف بوده و هستند.

در واقع، بسياري از اعدادي كه در نقلهاي ديني آمده، مي تواند بر اساس يك محاسبه ي الهي باشد، اما اين كه اين عدد در موارد ديگري هم كاربرد دارد و بدون يك مستند ديني مي توان از آن در ساير موارد استفاده كرد، قابل قبول نيست. به عنوان نمونه، در دهها مورد در كتابهاي دعا، عدد صد بكار رفته كه فلان ذكر را صد مرتبه بگوييد، اما اين دليل بر تقدس عدد صد به عنوان صد نمي شود. همينطور ساير عددها. البته ناخواسته براي مردم عادي، برخي از اين اعداد طي روزگاران، صورت تقدس به خود گرفته و گاه سوء استفاده هاي هم از آن ها مي شود.

تنها چيزي كه درباره ي برخي از اين اعداد مي شود گفت آن است كه نشانه ي كثرت


است. به عنوان مثال، درباره ي هفت چنين اظهار نظري شده است. بيش از اين هر چه گفت شود، نمي توان به عنوان يك استدلال به آن نظر كرد.

مرحوم اربلي، از علماي بزرگ اماميه، در كتاب كشف الغمه في معرفة الائمة در برابر كساني كه به تقدس عدد دوازده و بروج دوازده گانه براي اثبات امامت ائمه ي اطهار عليهم السلام استناد كرده اند، اظهار مي دارد، اين مسأله نمي تواند چيزي را ثابت كند؛ چرا كه اگر چنين باشد، اسماعيليان يا هفت امامي ها، مي توانند دهها شاهد - مثل هفت آسمان - ارائه دهند كه عدد هفت مقدس است، كما اين كه اين كار را كرده اند.