بازگشت

حديث امام حسن و علامات مؤمن


شيخ طوسي در كتاب «التهذيب» صفحه ي 17 جلد 2 در باب فضيلت زيارت حضرت ابي عبدالله الحسين «عليه السلام» از حضرت امام ابي محمد حسن العسكري «عليه السلام» روايت مي كند كه فرمودند:

علامات المؤمن خمس: صلاة احدي و خمسين، و الجهر ببسم الله الرحمن الرحيم، و التختم في اليمين، و تعفير الجبين، و زيارة الأربعين.

علامات و نشانه هاي شناسائي مؤمن پنج چيز است:

اول: 51 ركعت نماز فريضه و نافله.

دوم: آشكارا و بلند گفتن بسم الله الرحمن الرحيم.

سوم: انگشتر عقيق به دست راست كردن.

چهارم: به خاك آلودن پيشاني در اثر سجده زياد.

پنجم: زيارت اربعين كه اختصاص به زيارت اربعين سيدالشهداء دارد.

اين روايت چندين نكته ي مهم تاريخي را نشان مي دهد، يكي آن كه دولت اموي مؤمنين را به كلي مرعوب و مهجور و تبعيد و منزوي و مختفي نموده بود، كسي جرئت نداشت خود را از دوستان علي بن ابي طالب و خاندان او معرفي كند، در حالي كه اطلاق مؤمن به كسي مي شود كه از طريق حقه ي اسلام كه تمسك به ذيل عنايت اميرالمؤمنين و اهل بيت طهارت منحرف نشود، و آن روز مؤمني آزاد نبود تا بتوان او را شناخت. و شهادت حسين اين نقيصه را برطرف ساخت به طوري كه مردم با كمال آزادي، معاويه و يزيد و آل زياد و آل مروان را علنا لعن و طعن كردند و بر گذشته ي آنها


تقبيح و سرزنش نمودند، و مؤمنين عزت و شوكت و قدرت و شخصيت يافتند، و براي آن كه آنها با برادران سست ايمانشان اشتباه نشوند به اين پنج مزيت مشهود و ممتاز گردند. امام «عليه السلام» فرمود: تعليمات عاليه ي تشيع مؤمنين را به اين پنج صفت معرفي كرده كه مؤمن داراي اين پنج خصلت است، و هر مؤمن به ولايت ائمه ي اطهار و معترف به امامت آنها عملا ترجمان نشانه هاي ايمان است، كه از جمله ي آنها زيارت اربعين سيدالشهداء است، تا هزارها اسرار نهفته را در آن زنده و آشكار بدارد، و در سايه ي مجالس ذكر نام حسين از مناقب و فضايل و مدايح و سجاياي نفساني و جريان ستمكاري دشمن بر آنها عظمت و سيادت و بزرگواري و سعه ي تعليمات مفيد به دين و دنيا را بر همه تذكر دهند.

اين زيارت اربعين، در حديث اربعين مطلق است كه نام و نشاني ندارد، و مي توان به زيارت اربعين قبور مؤمنين هم حمل كرد، ولي قرائن اخبار و احاديث ديگر مبين و مفسر اين حديث است كه مراد، زيارت اربعين حضرت سيدالشهداء «عليه السلام» مي باشد، چه الف و لام در زيارت الاربعين الف و لام عهد و تنبيه است براي زيارت حسين است كه از علائم ايمان و موالات و دوستي ائمه ي اثني عشر است، در حالي كه زيارت مؤمن حصر به اربعين ندارد و خصوصيتي براي زيارت اربعين براي مؤمنين نيست تا در حديث چنين بيان شود.