از سنن جاريه ي بشري است كه سبب أنس كه آدمي با خويشان و اقرباء در گذشته ي خود دارد، روزي كه كالبد را خالي مي كند و جسد را در ميان قبر مي گذراند تا چهل روز جاذبه ي انس و محبت او را بالين قبر متوفي مي كشاند، و اين سنت در ميان تمام افراد بشر هست، به اضافه كه در اسلام مبادي و حدود و احكامي براي آن معين كرده اند.

شخص متوفي در ديده ي باقيماندگان جا گرفته، و هر كجا مي گذرند، تو گوئي آن مرده مقابل اينها زنده و قرار گرفته يا با زندگان مخاطب و متكلم است، و هر كس أنس و ألفتش بيشتر باشد از او ديرتر جدا مي گردد و در دل و ديده ي او جا مي گيرد، و اين يك امر طبيعي است كه اثر و مآثر گذشتگان مأنوس و مألوف همدم و همنشين مي گردند، و به حكم غريزه ي خلاقيت آدمي به نسبت همان أنس و علاقه ديرتر فراموش مي گردند.

گذشته از اين امر طبيعي، مكتب اسلام براي مؤمن ارزشي قائل است كه غير مؤمن فاقد اين معني است، و لذا مرده و زنده ي مؤمن محترم است، و آيات و احاديثي درباره ي مؤمن و زيارت قبور مؤمنين در دست است كه از حساب بيرون و محتاج كتاب


مستقلي است، ولي براي خالي نبون عريضه به يك حديث اكتفا مي كنيم:

قال «صلي الله عليه و آله و سلم»: الأرض لتبكي علي المؤمن اربعين صباحا. ابي ذر غفاري از پيغمبر «صلي الله عليه و آله و سلم» نقل كرده كه فرمودند: زمين براي مؤمن تا چهل روز گريان است، اما اين گريه چگونه است؟ بايد به تناسب حال طبيعي زمين درك مفهوم گريه را نمود، و آن قدر در زيارت قبور مؤمنين پس از وفات تا مخصوصا روز اربعين تأكيد شده كه حد ندارد، و روي همين مفهوم كتب بسيار در اربعين نوشته اند كه حصر نمي شود.

امام حسن عسكري «عليه السلام» مي فرمايد: و من علائم المؤمن زيارة الأربعين. [1] .

با اندك توجهي هيچ مؤمن به درجه ي ايمان به سر حد ايمان حسين بن علي «عليه السلام» نرسيده و نخواهد رسيد، و ثواب زيارت قبر حسين را در فصل جداگانه نوشتيم، به قدري اهميت دارد كه امام مي فرمايد: علامت مؤمن زيارت قبر حسين است در روز اربعين، زيرا حسين شهيد دين و شهيد راه آزادي مسلمين و شهيد فضيلت و اخلاق گشته، و بر هر مؤمن كه سالك راه كمال باشد، زيارت اربعين حسين «عليه السلام» سزاوار است.