بازگشت

مقدمه


بسم اللَّه الرحمن الرحيم

اين مجموعه حاوي هفده سخنراني است كه مرحوم مغفور دكتر محمد ابراهيم آيتي رضوان اللَّه تعالي عليه در راديو ايران در سال هاي 1342 و1343 ايراد فرموده اند. پانزده شماره ي اول در محرم به عنوان بررسي تاريخ عاشورا و دو شماره ي آخر را هم در ايام اربعين همان سالها ايراد كرده اند. تمام سخنرانيها از طرف اداره ي تبليغات تايپ شده و موجود بود و حقير در زمان حيات مرحوم دكتر مكرر از ايشان درخواست نمودم كه افتخار طبع آن را به حقير واگذارند، معظم له مي فرمودند البته حاضر است ولي احتياج به تصحيح دارد و فرصت ندارم آماده نمايم. و همينطور ماند تا حادثه ي فوت ايشان اتفاق افتاد و در روز 3 جمادي الثانيه 1384 هجري در اثر تصادف اتومبيل قلب ايشان آسيب ديده و جابجا فوت كردند و حادثه ي مرگ ايشان بدون اغراق همه ي دوستان و آشنايان و خويشان و همكاران و شاگردانش را داغدار و متألم نمود و قلوب همه را جريحه دار كرد و راستي بايد آنرا ضايعه شمرد. مرحوم دكتر آيتي - رضوان اللَّه عليه - حجت و آيتي براي ديگران بود. از ابتدا عمر تا روزي كه از دنيا رفت هميشه چون سرباز وظيفه شناس، فداكار و از خود گذشته در جبهه مشغول انجام وظيفه بود مردي دانشمند، با تقوي، دور از هوي، كثير الاطلاع، متبحر و با حقيقت بود و سعه ي علم و ميزان تبحرش از آثار ذيقيمتش آشكار است، همه ي عمر با كمال اخلاص مشغول خدمت به دين و علم بود و از كساني بود كه مي توان گفت مشمول آيه ي مباركه ي «الذين يبلغون رسالات اللَّه و يخشونه و لا يخشون احدا الا اللَّه» مي باشند. تمام عمر، عزيز و محترم زيست و از جنازه ي ايشان كمال تجليل از طبقات مختلف خصوصا علماء اعلام به عمل آمد و در شهر مقدس قم در جوار حضرت معصومه عليهاالسلام در قبرستاني كه معروف به


قبرستان ابوحسين است مدفون گرديد، رحمة اللَّه عليه، عاش سعيدا و مات فقيدا خدايش بيامرزد و او را با مواليانش ائمه اطهار عليهم السلام محشور گرداند.

باري پس از فوت ايشان حقير از آقازاده ي بزرگ ايشان آقاي اسماعيل آيتي درخواست نمودم كه اوراق تايپ شده از سخنرانيهاي معظم له را در اختيار اينجانب گذارند، ايشان نيز لطف فرموده قبول نمودند و همه ي اوراق را براي حقير فرستادند و از تمامي آنها آنچه مربوط به بررسي تاريخ عاشورا بود كه خود آن مرحوم هم نمره گذاري كرده بودند به اضافه ي دو سخنراني كه در ايام اربعين همان سالها ايراد نموده بودند انتخاب كرده و تا آنجا كه ممكن بود با مراجعه به مصادر و مآخذ تنظيم كرده و هر جا لازم به بيان بيشتري بود در پاورقي توضيح دادم و مقدمه اي درباره ي قيام حضرت سيدالشهداء عليه السلام بر آن افزوده و به طوريكه اكنون در دست خواننده ي محترم است به طبع رسانيدم. اميد است مورد قبول پروردگار و موجب شادي روح پرفتوح گوينده و استفاده ي خواننده واقع گردد. و به نظر حقير يكي از مفيدترين آثار مرحوم دكتر آيتي همين كتاب است.

شرح حال ايشان:

از آنچه كه خود آن مرحوم در روزهاي آخر عمر به قلم خويش مرقوم فرموده بودند چنين استفاده مي شود:

محمد ابراهيم آيتي در سال 1333 قمري در شهر بيرجند تولد يافت و تا سال 1317 خورشيدي در بيرجند و مشهد علوم قديمه را تحصيل مي كرد از سال 1320 تا سال 1329 شمسي در شهر بيرجند و به وعظ و تدريس اشتغال داشت، سپس به تهران آمده و از سال 1334 در دانشكده ي علوم معقول و منقول به تدريس پرداخت و در سال 1340 از رشته ي معقول دانشكده ي علوم معقول و منقول دانشگاه تهران به اخذ درجه ي دكترا نائل آمد آثار طبع شده ي وي چنين است:

تأليف سرمايه ي سخن سال 1330- فهرست ابواب و فصول اسفار سال 1340- اندلس يا تاريخ حكومت مسلمين در اروپا سال 1340- ترجمه ي افكار جاويد محمد سال 1335- ترجمه ي آئينه ي اسلام سال 1339- ترجمه ي مجلد اول تاريخ يعقوبي سال


1342- ترجمه ي جهان در قرن بيستم سال 1342- تصحيح و تنقيح مثنوي مقامات الابرار سال 1337 تصحيح مجلد سوم و چهارم تفسير شريف لاهيجي سال 1340.

علاوه بر اينها چند كتاب كه تأليفش تمام نشده است:

الف- تاريخ اسلام- فارسي.

ب- شهداي اسلام- عربي.

ج- خطبه هاي رسول اكرم صلي اللَّه عليه و آله- عربي.

و از آثار مرحوم دكتر آيتي سلسله ي سخنرانيهائي است كه بعضي تايپ شده و بعضي چاپ شده و از آن جمله همين كتاب مزبور است.