به فرمان يزيد گروهي با كاروان حسيني همراه گشتند؛ كه در تاريخ از آنها با عنوان كلي يا با نام ياد شده است؛ و ما با طرح دو پرسش در اين زمينه به بحث مي پردازيم:


پرسش يكم: همراهان چه كساني بودند؟

1. يك لشكر: مسكويه رازي گويد: «سپس يزيد زنان و علي بن الحسين (ع) را تجهيز كرد و لشكري را با آنها همراه ساخت تا آنها را به مدينه بازگرداند». [1] .

2. يك دسته: ابن نما گويد: «سپس يزيد فرمان داد اسيران را به همراه نعمان بن بشير با يك دسته به وطنشان در مدينه بازگردانند». [2] .

3. سي سوار: احمد بن داود دينوري گويد: «سپس يزيد فرمان داد آنان را به نيكوترين شكل تجهيز كنند و به علي بن الحسين (ع) گفت: «همراه زنان رهسپار شو تا آنان را به وطنشان برساني». مردي را با نيز با سي سوار به همراهش فرستاد كه پيشاپيش آنها حركت مي كرد و دور از آنها فرود مي آمد، تا آنكه آنها را به مدينه رساند». [3] .

4. شماري از دوستداران ابوسفيان: خوارزمي از ابوالعلا حافظ، از بزرگانش نقل مي كند كه پس از آوردن سر حسين (ع) و نيز اهل و عيالش به نزدي زيد، فرستاده اي به مدينه گسيل داشت تا آنكه شماري از دوستداران بني هاشم را نزد وي فرستادند. آنگاه شماري از دوستداران خاندان ابوسفيان را با آنها همراه ساخت و بار و بنه ي [امام] حسين (ع) و بازماندگان خاندانش را با آنان فرستاد، آنان را به همه چيز مجهز ساخت و هر نيازي كه در مدينه داشتند فرمان به برآوردن آن داد.» [4] .

5. نعمان بن بشير: همان طوري كه از ابن نما [5] و باعوني [6] نقل كرديم. از نوشته هاي شيخ مفيد [7] و طبرسي [8] نيز اين مطلب استفاده مي شود.


6. محرز بن حريث كلبي: از سبط بن جوزي نقل شده است كه گفت: «يزيد محرز بن حريث كلبي را با آنان همراه ساخت». [9] .

7. مردي از بهرا: ابن سعد گويد: «يزيد محرز بن حريث كلبي و مردي از بهرا را - كه هر دو از افاضل اهل شام بودند - با آنان همراه ساخت». [10] .8. چند تن از دوستداران سالمند بني هاشم: ابن سعد گويد: «سپس يزيد به مدينه فرستاد، كه شماري از دوستداران سالمند بني هاشم و بني علي را نزد وي فرستادند و او نيز شماري از دوستداران ابوسفيان را با آنها همراه ساخت. آنگاه بار و بنه ي حسين و باقيمانده ي زنان و خاندان و كودكانش را با آنها فرستاد. آنها را به همه چيز مجهز ساخت و هر نيازي كه در مدينه داشتند فرمان به برآوردن آن داد». [11] .

9. شماري از دوستداران خاندان علي (ع): چنان كه پيشتر از طبقات نقل كرديم؛ و آن عطف خاص بر عام است، همان طور كه ممكن است برخي موارد ياد شده را در برخي ديگر گنجانيد.

پرسش دوم: اين همراهي براي چه بود؟

اين جاي بسي شگفتي است كه كسي بگويد يزيد اين افراد را تنها براي محافظت از اهل بيت (ع) فرستاد. گرچه ظاهر قضيه ي چنين نشان مي دهد، اما يزيد از اين كار دو هدف را دنبال مي كرد: محافظت از اهل بيت (ع) و تسلط بر اوضاع. مورد دوم به مقصود او نزديك تر بود. زيرا پس از آن تأثيري كه وجود اهل بيت (ع) در پايتخت و انتشار حقايق در ديگر شهرها داشت، طبيعي بود كه يزيد از پيدايش شورش و انقلاب در برخي شهرهاي مسير راه بيمناك باشد. با توجه به همين نكته رژيم فرستاده اي را به مدينه گسيل داشت تا شماري از دوستداران سالمند بني هاشم و بني علي را براي همراهي كاروان نزد وي اعزام دارند.