خروج از شام چه زماني بود؟
برخي روايات حاكي از آن است كه خروج از شام در بيستم ماه صفر انجام شد.
شيخ مفيد گويد: در بيستم اين ماه (صفر) حرم سرور و مولايمان ابا عبدالله الحسين (ع) از شام به مدينة الرسول بازگشتند». [1] .
شيخ طوسي گويد: «در روز بيستم اين ماه (صفر) حرم سرور و مولايمان ابا عبدالله الحسين بن علي بن ابي طالب (ع) از شام به مدينة الرسول (ص) بازگشتند». [2] .
شيخ رضي الدين علي بن يوسف بن مطهر حلي گويد: «در روز بستم صفر سال 61 يا 62 - بنابر اختلاف روايت درباره ي قتل سرور ما حسين (ع) - [3] حرم مولايمان ابا عبدالله الحسين (ع) از شام به مدينة الرسول بازگشتند». [4] .
اما درباره ي اين روايت بايد گفت كه شهادت امام حسين (ع) در سال 61 از اخبار متواتر است و بنابراين، جايي براي اين ترديد وجود ندارد.
كفعمي گويد: «در بيستم اين ماه (صفر) اهل حرم امام حسين (ص) به مدينه بازگشتند». [5] وي در جاي ديگر گويد: «و در اين روز (بيستم صفر) حرم حسين (ع) از شام به مدينه بازگشتند». [6] .
اگر فرض بگيريم كه مقصود از خروج از شام به مدينه، روز خروج از شام باشد و نه روز ورود كاروان به مدينه، و بگوييم كه سر مبارك در روز اول صفر به شام وارد گرديد و اهل بيت حسيني (ع) نيز در همين روز به شهر وارد شدند - با آنكه احتمال دارد كه سر را پيش از آنها آورده باشند - در اين صورت مدت حضورشان در شام بيست روز بوده است.
از قاضي نعمان نقل كرديم كه مدت حضورشان يك و نيم ماه بوده است و در اينجا رأي ميانه اي از ابن طاووس وجود دارد كه معتقد است مدت اقامت اهل بيت (ع) يك ماه بوده است. [7] .
پاورقي
[1] مسارالشيعة، ص 46.
[2] مصباح المتهجد، ص 730؛ به نقل از آن بحارالانوار، ج 101، ص 334.
[3] با توجه به وقوع شهادت امام حسين (ع) در سال 61 هجري جاي چنين ترديدي باقي نماند.
[4] العدد القوية، ص 219، شماره 11.
[5] مصباح الکفعمي، ص 510.
[6] همان، ص 489.
[7] اقبال الاعمال، ص 589.