بازگشت

خبر سليمان بن قته


ابن نما مي نويسد:... سليمان بن قته عدوي [1] هم پيمان بني تميم، سه روز پس از قتل حسين (ع) به كربلا رفت و به قتلگاهشان نظر كرد. آنگاه به اسب عربي اش تكيه داد و گفت: (بر خيمه گاه خاندان محمد گذر كردم و آنجا را چونان روزي كه در آنجا فرود آمدند نديدم، آيا نديدي كه در فقدان حسين خورشيد بيمار گشت و سرزمينها از بي باراني خشك گرديد، آنان روزي خانه ي اميد مردم بودند ولي امروز مايه ي اندوه و مصيبت هستند؛ و مصيبتشان چه عظيم و بزرگ است! چون تهيدستان قبيله ي قيس از ما چيزي طلب مي كنند، به آنان مي دهيم؛ و آنگاه كه پاي ما بلغزد، قيس ما را مي كشد، قطره اي از خون ما نزد (طائفه) غني است؛ كه هر كجا فرود آيند، روزي از آنان طلب خواهيم كرد، خداوند اين ديار و اهلش را دور نمي گرداند، هرچند كه اينك با بي رغبتي از وجودشان تهي گشته است، به يقين [پس از] كشته ي خاندان هاشم در طف، مسلمانان خوار و ذليل شدند، زنها به سان داغديدگان در فقدان او شيون و زاري كردند و ستارگان براي او نوحه سرودند و بر او درود فرستادند.) و گفته اند كه ابيات از ابورمع خزاعي است.» [2] .

از آنچه در متن خبر آمده است: «سليمان بن قته سه روز پس از قتل حسين (ع) بر كربلا گذر كرد و چشمش به قتلگاهشان افتاد...»، چنين استفاده مي شود كه پيكرهاي پاك مدت سه روز دفن نشده مانده بود. بنابراين كار دفن نه در روز يازدهم و نه در روز دوازدهم و نه در شب سيزدهم انجام گرديد.

ولي اگر به اين نكته توجه داشته باشيم كه مقصود از قتلگاه، جاهايي است كه در آن


كشته شدند، يعني ميدان كربلا، استفاده اي كه بدان اشاره رفت، منتفي مي گردد. زيرا مي توان گفت: سليمان بن قته سه روز پس از دفن شهيدان به ميدان نبرد در كربلا گذر كرد و پس از ديدن قبرهاي شهيدان و آثار جنگ در ميدان، آن ابيات را در رثاي آنان سرود. مؤيد مطلب اينكه او از «خانه هاي آل محمد» ياد كرد، و نگفته است كه پيكرها كجا افتاده است. چه بسا كه ذكر اين خانه ها، كنايه از قبور آنان بوده است. چنان كه اگر سليمان پيش از دفن پيكرها بر آنان مي گذشت، او كه از دوستداران اهل بيت بود بايد به كفن و دفنشان اقدام مي كرد.

همچنين، اگر او در هنگام دفن امام (ع) همراه بني اسد از اهل غاضريه در خدمت امام سجاد (ع) حاضر بود، نه تنها خبر حضور او در تاريخ درج مي شد، بلكه او خود با سرودن شعري نغز به ثبت لحظه هاي جاودانه ي دفن امام (ع) اقدام مي كرد، تا آنكه تا قيام قيامت سينه به سينه و زبان به زبان نقل مي شد.

اينك باز مي گرديم به بقيه داستان رويدادهاي كوفه.


پاورقي

[1] شيخ عباس قمي مي‏نويسد: «سليمان بن قته، تابعي خزاعي شيعي. گويند او نخستين کسي است که براي حسين (ع) مرثيه سرود. او به کربلا گذر کرد و چون چشم او به قتلگاه شهيدان طف افتاد، چنان گريست که نزديک بود بميرد. سپس گفت: «ر. ک. الکني و الالقاب».

[2] مشيرالاحزان، ص 111 - 110؛ و ابوالفرج اصفهاني اين ابيات را در کتاب مقاتل الطالبين ص 121 آورده است؛ نيز ر. ک. سير اعلام النبلاء، ج 3، ص 318؛ مناقب آل ابي‏طالب (ع)، ج 4، ص 117؛ نظم در رالسمطيني، ص 236؛ نسب قريش، ص 41.