بازگشت

اشاره


بدون شك صدقه ي واجب بر اهل بيت (ع) و فرزندانشان حرام است. چنانچه در حديث آمده صدقه چرك مال مردم است و بر محمد (ص) و آل محمد (ص) حرام مي باشد. اما در حالي كه درباره ي حرام نبودن صدقه مستحب اختلافي وجود ندارد، معلوم نيست چرا حضرت ام كلثوم يا زينب (س) كودكان را از گرفتن نان و گردو و خرما از مردم منع كردند؟ آيا به اين دليل كه صدقه ي واجب و بر آنها حرام بود؟ يا از باب احتياط بود و اينكه ممكن


است بخشي از آنها صدقه ي واجب باشد؟ يا اينكه به دليلي خاص، حمل بر كراهت يا حرمت مي شود؟

شيخ انصاري در كتاب زكات مي نويسد: در عدم تحريم صدقه ي مستحبي اختلافي نيست و اخبار فراواني در اين باره رسيده است. جز اينكه طبق برخي از اخبار امام (ع) از آب مسجد به دليل صدقه بودنش نهي فرموده است. نيز مشهور است كه حضرت زينب يا ام كلثوم (ع) اسيران را از گرفتن صدقه هاي اهل كوفه به دليل اينكه صدقه هستند منع كردند. همچنين همانطور كه در شرح المفتاح احتمال داده شده است، در صورتي كه پرداخت صدقه به منظور رسوايي باشد، مي توان آن را بر حرمت يا كراهت حمل كرد.»

در همين راستا مي توان گفت كه احتمال دارد كه هدف آن حضرت (س) از نپذيرفتن عطاياي مردم كوفه و منع اسيران از گرفتن آنها - با فرض كراهت - اين بود كه به مردم بفهماند كه اعضاي اين كاروان مردماني عادي نيستند، بلكه خاندان پيامبرند كه خداوند دوستي و پيروي از آنها را واجب ساخته و يزيد بن معاويه و ابن زياد با ارتكاب اين جنايت در حق خاندان پيامبر (ص)، از فرمانش سرپيچي كرده اند. تا بدين وسيله بزرگي جنايت و عمق فاجعه اي كه كوفيان براي رضايت خاطر يزيد و ابن زياد مرتكب شده اند روشن گردد.