براقي گويد: كوفه شهري بسيار بزرگ بود، به طوري كه باغستانهايش تا فرات اصلي و روستاهاي العذار امتداد مي يافت؛ كه به شانزده و يك سوم ميل مي رسد. همو گويد: يكي از حدود آن خندق معروف كوفه (بكري سعد) است. حد ديگر القاضي است كه نزديك القائم مي باشد تا مي رسد به روستايي كه امروزه به اشنافيه مشهور است. حد ديگر آن فرات است كه از ديوانيه تا حسكه تا روستايي كه امروزه به «ابوقوارير» موسوم است امتداد دارد؛ و آن منزلگاه الرماحيه است. حد چهارم روستاي العذار است كه از نواحي حله ي سيفيه مي باشد. (ر. ك. تاريخ الكوفه، ص 134).

ياقوت حموي گويد: گفته اند كه اعراب ربيعه و مضر در آنجا پانصد هزار خانه، اعراب ديگر بيست هزار خانه و يمنيها شش هزار خانه داشتند. (معجم البلدان، ج 4، ص 492).

درباره ي اينكه در راه ميان كربلا تا كوفه چه مصايبي بر سر كاروان حسيني آمده چيزي ذكر نشده است. تنها يك خبر حاكي از آن است كه «الحنانه» يكي از منزلگاهها بوده است. شهيد اول مي گويد: چون (زائر) در الثويه، كه اينك تپه اي است نزديك الحنانه در


طرف چپ كسي كه قصد بارگاه حسيني را دارد فرود آمد، دو ركعت نماز گزارد. چنان كه نقل شده است شماري از خاصان اميرمؤمنان (ع) در آنجا دفن شده اند. هنگام ديدن قبر شريف هرچه دوست داشتي بگو و چون به الحكم يعني همان الحنانه رسيدي، دو ركعت نماز بگزار. محمد بن ابي عمير از مفضل نقل كرده است كه گفت: امام صادق (ع) از ساختمان مايل در راه الغري گذشت و دو ركعت نماز خواند چون پرسيدند: اين چه نمازي است؟ گفت: محل سر جدم، حسين (ع) است. وقتي مي خواستند به كربلا بروند، آن را در اينجا گذاشتند، سپس آن را نزد عبيدالله بن زياد بردند». [1] .

شيخ محمد مهدي حائري گويد: يگانه ي دوران خود، مرحوم شيخ نوري گويد: در نزديكي نجف اشرف مناره اي از آجر و گچ بود كه به قائم و علم موسوم بود. چون اميرمؤمنان (ع) به شهادت رسيد و ايشان را به نجف آوردند، با ديدن جنازه، قائم و علم به احترام اميرمؤمنان (ع) خم شد، مانند كسي كه ركوع به جا آورد؛ و در نتيجه آن را حنانه ناميدند. شرافت آن مناره هنگامي افزوده شد كه سر حسين (ع) را به كوفه آوردند، چون به آنجا رسيدند پاسي از شب گذشته بود؛ و حامل سر مبارك آن را در آنجا گذاشت. اين نخستين منزلي بود كه سر حسين (ع) را در راه كوفه درآن منزل كرد و غريب و تنها درآنجا ماند. سپس در آنجا مسجدي بنا كردند و آن را حنانه ناميدند. دعا و زيارت در آن مسجد مستحب است... گفته اند از آن رو حنانه ناميده شد كه چون سر حسين (ع) را در آنجا گذاشتند، تا بامداد از آن صداي آه و ناله شنيده مي شد. والله العالم». [2] .