بازگشت

آيا عمر در واقعه طف كشته شد؟


داودي مـي نـويـسـد: «عـمـر از هـمـراهـي بـا برادرش، حسين (ع)، سر باز زد و با او به كـربـلا نرفت؛ و اين روايت كه مي گويد وي در كربلا حضور يافت درست نيست. وي در سن 77 و به قولي 75 سالگي در ينبع [1] در گذشت. [2] .

ابـن سـعـد در طـبـقـات گـويـد: «عـمـر أكـبـر... و مادرش صهباء بنت ربيعه... تغلب بن وائل اسـت. صـهـبـا اسـير بود كه به وسيله خالد بن وليد در هنگام غارت بني تغلب در ناحيه عين التمر دستگير شد...» [3] .

خـليـفـه بـن خـيـاط در حـوادث سـال 67 مـي نـويـسـد: «واقـعـه مـذار و قتل عمر بن علي بن ابي طالب در اين سال روي داد.» [4] .

در روايـتـهـايـي كـه بـه عـدم قتل ايشان با امام حسين (ع) تصريح دارد، مي بينيم كه ابن شـهـر آشـوب با كمال صراحت وي را در زمره ي كساني از فرزندان علي (ع) كه در كربلا هـمـراه امـام حـسـيـن (ع) بـه شـهـادت رسـيـده انـد ذكر مي كند. اما هيچ روايت مهم و كهني اين موضوع را تأييد نمي كند. البته بر پژوهشگران آگاه پوشيده نيست كه كتاب مناقب از خطاهاي تاريخي و رجالي تهي نيست.

مـرحـوم شيخ قمي مي نويسد: «ميان مورّخان و سيره نويسان چنين مشهور است كه عمر همراه برادرش حسين در طف حضور نيافت.» [5] .


به اعتقاد نمازي، اميرالمؤمنين (ع) دو پسر به نام عمر داشت. يكي عمر اصغر كه مادرش صـهـبـاء اسـت و در كـربـلا بـه شـهـادت رسـيـد؛ و ديـگـري عـمـر اكـبـر كـه مـدت 85 سـال زنـدگـي كـرد. [6] عـمـر اصـغـر كه نمازي از او ياد مي كند، همان عمر اطـرف، پـسر صهباء است. وي برادر و همزاد رقيه است. او بدون داشتن هيچ عذر شناخته شـده اي از يـاري امـام حـسـيـن (ع) سـر بـاز زد و مـدت 77 سال نيز زندگي كرد. [7] .


پاورقي

[1] حموي در معجم البلدان (ج 5، ص 284) مي نويسد: «ينبع در ابتداي وادي عقيق در مدينه واقع است.».

[2] عمدة الطالب. ص 339؛ و ر.ک: السلسلة العلويه، ص 96.

[3] الطبقات الکبري، ج 5، ص 117.

[4] تاريخ خليفه بن خياط، ص 165.

[5] نفس المهموم، ص 328.

[6] ر.ک: مستدرکات علم رجال الحديث، ج 6، ص 101، شماره 11070.

[7] شرح زندگي وي را در جلد اول همين پژوهش بجوييد.