بازگشت

آيا انس كاهلي صحابي، در قصر بني مقاتل به امام پيوست؟


بلاذري گويد: انس بن حارث كاهلي گفت و گوي حسين و ابن حر را شنيد. او نيز همانند ابن حر از كوفه آمده بود. چون از نزد ابن احر بيرون رفت، [1] بر حسين (ع) سلام كرد و گفت: به خدا سوگند من نيز مانند اين مرد، به اين سبب از كوفه بيرون آمدم كه دوست داشتم نه با تو و نه بر ضد تو وارد جنگ شوم. اما اينك خداوند ياري تو را به دل من افكنده است و تشويق مي كند كه همراه تو بيايم.

حسين (ع) گفت: «به راه راست هدايت شوي و محفوظ باشي، با ما بيا» [2] .

در اينجا بايد گفت: اين ترديدي كه مطابق توصيف بلاذري، در قلب اين صحابي جليل القدر افتاد، با آنچه گروهي از مورخان درباره ي وي نقل كرده اند، سازگاري ندارد. از او چنين نقل شده است: از رسول خدا (ص) شنيدم كه فرمود: اين پسرم - يعني حسين - در زميني به نام كربلا كشته مي شود. هر كدامتان كه در آنجا حضور داشت بايد او را ياري دهد!

انس بن حرث به كربلا رفت و همراه حسين كشته شد!» [3] .


همين طور نوشته ي بلاذري مبني بر اين كه محل ديدار وي با امام در قصر بني مقاتل بود. با آنچه از ظاهر روايت ابن عساكر برمي آيد و آنچه ابن حجر عقلاني [4] نوشته است كه وي به كربلا رفت و همراه حسين كشته شد، سازگاري ندارد!

در ابصار العين آمده است كه «هنگام فرود آمدن حسين در كربلا، انس نزد آن حضرت آمد و همراه ديگر كساني كه سعادت نصيب آنان گشت، با آن حضرت ديدار كرد.» [5] .

نام كامل اين صحابي بزرگ «انس بن حرث بن نبيه بن كاهل بن عمرو بن صعب بن اسد بن خزيمه ي اسدي كاهلي است. او از صحابيان بزرگي بود كه پيامبر (ص) را ديد و حديث او را شنيد... سيره نويسان گويند: چون نوبت او رسيد، از حسين (ع) اجازه ي ميدان خواست و امام اجازه فرمود. او - كه پيري كهنسال بود- به ميدان آمد و اين شعر را مي خواند:



قد علمت كاهلها و دودان

و الخندفيون و قيس و عيلان



بأن قومي آفة الاقران [6] .

قبايل كاهل، دودان، خندف، قيس و عيلان مي دانند



كه قوم من، آفت جان هماوردان اند.

باقر شريف قرشي نوشته است كه صحابي بزرگ، انس بن حارث كاهلي، از مكه ملازم ركاب امام (ع) شد و همراه وي آمد. [7] شايد قرشي به استناد سندي تاريخي اين سخن را گفته است - يا از ايشان سهو قلم شده است - زيرا اعتقاد سيره نويسان بر اين است كه انس بن حرث كاهلي، پس از خروج امام از مكه (در عراق) يا هنگام فرود آمدن وي در كربلا، [8] به آن حضرت پيوست.



پاورقي

[1] مقصود اين است که چون امام از چادر پسر حر بيرون رفت.

[2] انساب الاشراف، ج 3 ص 384.

[3] تاريخ ابن‏عساکر، ترجمة الامام الحسين (ع)، محمودي، ص 349-347، شماره‏ي 283؛ و ر. ک: اسد الغابه، ج 1، ص 123؛ الاصابه، ج 1، ص 68؛ و ر. ک: ذخاير العقبي، ص 146.

[4] ر. ک:الاصابه: ج 1، ص 68، شماره‏ي 266.

[5] ابصار العين، ص 100-59.

[6] ر. ک: همان.

[7] ر. ک:حياة الامام الحسين بن علي (ع)، ج 1، ص 101، و ج 3، ص 234.

[8] ر. ک ابصار العين، ص 99.