ابن اعثم كوفي گويد: «چون مسلم بن عقيل بر ابن زياد وارد شد، يكي از نگهبانان گفت: بر امير سلام كن!

مسلم گفت: اي بي مادر ساكت باشد! تو را چه رسد به سخن گفتن؟! به خدا سوگند


او امير من نيست كه بر او سلام كنم! [1] . از سوي ديگر در حالي كه قصد كشتن مرا دارد سلام دادن من چه سودي دارد؟ و اگر مرا زنده بگذارد، سلام من بر او بسيار خواهد بود! [2] .

ابن زياد گفت: مهم نيست كه سلام كني يا نه! زيرا تو كشته مي شود. مسلم فرمود: اگر مرا بكشي شگفت نيست، بدتر از تو، بهتر از مرا كشته است. ابن زياد به او گفت: اي تفرقه افكن، اي نافرمان، تو بر امام خروج كردي، ميان مسلمانان تفرقه افكندي و بذر فتنه كاشتي!

مسلم گفت: اي ابن زياد دروغ گفتي! به خدا سوگند معاويه، به اجماع امت، خليفه نبود. بلكه با حيله و تزوير بر جانشين پيامبر(ص) چيره شد و خلافت را از او به غصب گرفت، همين طور پسرش يزيد! اما درباره پاشيدن بذر فتنه بايد بگويم كه فتنه جو تو و پدرت زياد بن علاج از بين ثقيف هستيد. و من اميدوارم كه خداوند به دست بدترين آفريدگانش شهادت را روزي ام گرداند. به خدا سوگند نه مخالفت ورزيدم و نه كافر شدن و نه تغيير دادم! من در اطاعت اميرالمؤمنين حسين بن علي (ع)، پسر فاطمه دختر رسول خدا(ص) هستم و ما از معاويه و پسرش و خاندان زياد به خلافت سزاوارتريم!


ابن زياد گفت: اي فاسق، آيا تو نبودي در مدينه شراب مي خوردي؟! [3] .

مسلم بن عقيل گفت: به خدا سوگند، سزاوارتر از من به ميخوارگي كسي است كه نفس هاي محترم را به كينه و دشمني و گمان مي كشد و با اين حال چنان سرگرم لهو و لعب است كه گويي هيچ كاري نكرده است.

ابن زياد گفت: اي فاسق! هواي نفس، تو را به آرزوي چيزي افكنده است كه خداوند آن را از تو باز داشته و براي اهل آن قرارش داده است.

مسلم (ع) گفت: اي پسر مرجانه، اهلش چه كساني هستند؟ [4] .

گفت: يزيد و معاويه!

مسلم گفت: الحمدلله، ميان ما و شما داوريِ خداوند بس است!

ابن زياد ملعون گفت: آيا گمان مي كني كه تو بر حقي؟

مسلم گفت: نه به خدا سوگند، گمان نيست، بلكه يقين است.

ابن زياد گفت: خداي مرا بكشد اگر تو را نكشم!

مسلم گفت: قتل بد و مسله كردن زشت و پليدي باطن، هميشه در سرشت تو است. [5] . به خدا سوگند، اگر ده تن از افراد مورد اعتمادم با من مي بودد و مي توانستم جرعه اي آب بنوشم، نمي توانستي مرا در اين كاخ ببيني! ليكن اگر آهنگ كشتن مرا داري و گريزي از اين كار نيست، كسي را از قريش بفرست تا آنچه مي خواهم به او وصيت كنم.


آنگاه عمر بن سعد بن ابي وقاص به سوي او جهيد [6] و گفت: اي پسر عقيل، هرچه مي خواهي به من وصيت كن. مسلم گفت: تو را سفارش مي كنم به تقواي الهي، كه تقواي الهي موجب رسيدن به هر چيزي است؛ و من از تو تقاضايي دارم. [7] .

عمر گفت: آنچه دوست داري بگو.

گفت: حاجت من اين است كه اسب و سلاحم را از اين مردم باز پس گيري و بفروشي و هفتصد درهمي را كه در اين شهر قرض گرفته ام، ادا كني. اگر اين فاسق مرا كشت، جنازه ام را از او بگيري و به خاك بسپاري. به حسين نيز بنويسي كه نيايد و گرنه آنچه بر سر من آمد بر سر او نيز خواهد آمد!

عمر سعد گفت: يا امير! او چنين و چنان مي گويد. [8] .

ابن زياد گفت: اي پسر عقيل، آنچه درباره دَيْن ات گفتي ادا كن و در اين باره آنچه خواهي انجام ده، ما مانع نمي شويم. اما درباره جنازه ات، پس از آن كه تو را كشتيم، اختيار با ما است؛


و ما كار نداريم كه خداوند مي خواهد با جنازه تو چه كند! [9] . اما حسين، اگر نزد ما نيايد ما او را نمي آوريم و اگر آهنگ ما كرد دست از او بر نمي داريم! ولي اي پسر عقيل مي خواهم بدانم چرا به اين شهر آمدي؟ و مردم را متفرق و پراكنده ساختي و آنان را به جان يكديگر انداختي؟

مسلم گفت: من براي چنين كاري به اين شهر نيامدم. ليكن شما منكر را آشكار ساخته، معروف را پنهان كرده ايد و بدون رضايت مردم بر آنان حكم مي رانيد و آنان را وادار به كاري كه خدا فرمان نداده است مي كنيد و در ميان آنها مانند قيصر و كسري رفتار مي كنيد. ما آمديم تا آنان را امر به معروف و نهي از منكر كنيم و آنها را به كتاب خدا و سنّت پيامبر دعوت كنيم. ما شايسته اين كار بوديم و از هنگام شهادت علي بن ابي طالب خلافت از آن ما بوده و پيوسته نيز از آن ماست. ليكن آن را به زور از ما گرفتند، زيرا شما نخستين كساني هستيد كه بر امام هدايت خروج كرديد و ميان مسلمانان تفرقه افكنديد و حكومت را به غصب گرفتيد و با صاحبان حكومت با ظلم و تجاوز منازعه كرديد. شما مصداق قول خداي تبارك و تعالي هستيد كه مي فرمايد: «وَ سَيَعْلَمُ الَّذينَ ظَلَمُوا اَيَّ مُنْقَلِبٍ يَنْقَلِبُون» [10] .... آنگاه ابن زياد آغاز به دشنام علي (ع)، حسن (ع) و حسين (ع) كرد!

مسلم گفت: تو و پدرت سزاوار ناسزا هستيد. هر طور خواهي قضاوت كن. ما خانداني هستيم كه گرفتاري به ما سپرده شده است![سختي و ناملايمات از ما جدا نمي شود!]

عبيدالله زياد گفت: او را بالاي قصر بريد و گردن بزنيد و سرش را به جسدش ملحق كنيد. [11] .

مسلم گفت: به خدا سوگند، اي ابن زياد اگر تو از قريش بودي و ميان من و تو رحم يا خويشاوندي اي بود مرا نمي كشتي. ليكن تو پسر پدرت هستي!


سپس ابن زياد او را به درون كاخ برد و مردي از اهل شام را كه مسلم ضربتي سخت به او زده بود فرا خواند و گفت: مسلم را بگير و به بالاي قصر ببر؛ و با دست خويش او را گردن بزن تا درمان غم سينه ات باشد!» [12] .