بازگشت

عقبة بن سمعان


عقبة بن سمعان غلام رباب، دختر امرؤ القيس كلبي، همسر امام حسين عليه السلام بـود و هـمـراه كـاروان حـسيني از مدينه به مكّه و سپس به عراق آمد. طبري گويد: عمر بن سعد، عـقـبـة بن سمعان غلام رباب، دختر امرؤ القيس كلبي و مادر سكينه، دختر حسين عليه السلام، را دستگير كرد و گفت: چه كاره اي؟ گفت: بنده اي مملوكم، پس رهايش ‍ كرد. [1] .


شـيـخ عـبـاس قـمـي نـيـز ايـن مـطـلب را در نـفـس المـهـمـوم [2] بـه نـقـل از طـبـري و جـزري آورده اسـت. مـامـقـانـي در تـنـقـيـح المـقـال گـويد: طبري و ديگر مورخان واقعه از او نام برده اند؛ و از آنچه گفته اند، دانسته مي شـود كـه عـقـبه غلام رباب، همسر امام حسين عليه السلام، بود و خدمتكاري و ركابداري اسب هايش را بر عـهـده داشـت. چـون حـسـيـن عليه السلام بـه شـهـادت رسـيـد، بـر اسـبي نشست و گريخت. كوفيان او را گرفتند. پس از آن كه مدعي شد غلام رباب، دختر امرؤ القيس كلبي، همسر امام حسين عليه السلام، است رهـايـش كردند. وي به نقل رويدادها همان طور كه اتفاق افتاده بود پرداخت و اخبار كربلا از او گرفته شده است. [3] .

امـا بـرخـي از عـلمـاي مـا بـه اسـتـنـاد سـلامـي كـه در زيـارت حـسـيـن عليه السلام (روز و شـب اول رجب و شب نيمه شعبان) [4] بر عقبه وارد شده است، بر اين باورند كه او نيز در زمـره شـهـيـدان كـربـلاسـت. از جـمـله ايـن عـالمـان سـيـد ابـوالقـاسـم خـويـي، در مـعـجـم رجـال الحـديـث است. آن جا كه مي گويد: از ياران حسين عليه السلام... در حضور آن حضرت به شهادت رسـيـد و سـلام بـر او در زيارت رجبيه آمده است و به گفته برخي مورخان عامه، وي از معركه گـريـخـت و نـجـات يـافـت. [5] ديـگـر، شيخ علي نمازي است كه در مستدركات علم رجـال الحـديـث گـويد: عقبة بن سمعان... از ياران امام حسين عليه السلام است و در كربلا با آن حضرت هـمراه بود؛ و همان طوري كه سيد در زيارت رجبيه، وي را در شمار شهيدان آورده است، او همراه سيدالشهدا در روز عاشورا به شهادت رسيد. [6] .


پاورقي

[1] تاريخ الطبري، ج 4، ص 347؛ الکامل في التاريخ، ج 4، ص 80.

[2] نفس المهموم، ص 298.

[3] تنقيح المقال، ج 2، ص 254، حديث 7969.

[4] بـحـار، ج 101، ص 336 ـ 341، حـديـث 1 بـه نقل از مفيد و سيد بن طاوس ـ رحمة الله عليهما ـ.

[5] معجم رجال الحديث، ج 11، ص 154، حديث 7723.

[6] مستدرکات علم رجال الحديث، ج 5، ص 248.