مـخـتـار بـن ابـي عـبـيـده ثـقـفـي كـه بـه سـال 66 ه‍ در عـراق بـه خـونـخـواهي حسين عليه السلام قيام كرد؛ و عموم مردم آن سرزمين كارش را مورد تأييد قرار دادند. مردمي كه آرزوهايشان مبني بر گرفتن انتقام خون حسين و اصلاح اجتماعي را به وسيله عبدالله زبير برآورده شده نديدند، به وي پشت كردند و به مختار پيوستند.

ابـن زبـيـر عـليـه سـلطه امويان در عراق قيام كرد، ولي حكومت او براي عراقيان بهتر از حكومت امـويان نبود. زيرا قاتلان حسين عليه السلام، مثل شمر بن ذي الجوشن، شبث بن ربعي، عمر بن سعد و عـمـرو بـن حـجـاج و ديـگـران هـمـانند دوران بني اميه، جزو مقربان درگاه بودند. همان طور كه عدالت اجتماعي مورد نظرشان نيز تأمين نشد. آنان خواهان اجراي سيره ي علي بن ابي طالب عليه السلام در جـامـعـه بـودنـد، سـيـره اي كـه پـيوسته از آن ياد مي كردند و مشتاق آن بودند و هنگامي كه عـبـدالله بـن مـطـيـع عـدوي، عـامل ابن زبير در كوفه قصد داشت ميان آنها با روش عمر و عثمان رفتار كند مردم زير بار نرفتند. [1] .

ايـن امـر سبب شد كه مردم به ابن زبير پشت كنند و قيام مختار را كه شعار «يا لثارات الحسين»سر مي داد مورد تأييد قرار دهند.

مختار قاتلان امام حسين عليه السلام و ياران گرامي وي را مورد تعقيب قرار داد و همه را كشت، به طوري كه 248 تن از آن ها را در يك روز به قتل رساند و از فرماندهان و سردارانشان حتي يك نفر را باقي نگذاشت.