بازگشت

سير حركت امام حسين از مكه به كربلا


از مسلمات تاريخ است كه أباعبدالله الحسين عليه السلام در روز هشتم ذي حجه سال شصت از مكه به طرف عراق حركت كرد. مسافت بين مكه و كوفه در حدود 380 فرسخ است و از قراين بسيار و علايم و امارات نيز معلوم است كه امام عليه السلام با سرعت تمام پيش نمي رفت. و در اثناي راه، بعضي از مردم را كه صلاح مي دانست به ياري خود دعوت مي فرمود. و پس از رسيدن حر بن يزيد رياحي به حضور آن حضرت، دو روز راه را بر امام عليه السلام گرفت، و از پانزده فرسخي كوفه در طي مسافت راه مستقيم پيش گرفته بود و در روز دوم محرم سال 61 وارد كربلا شد، و آن مسافت طولاني را از مكه تا كربلا در حدود 24 روز طي


فرمود؛ يعني روزي پانزده فرسخ راه را به آساني طي مي كرده اند، لابد مراكب شتراني بوده اند در آن زمانها كه بسيار تندرو و جماز و ذلول كه سير متعارفي آنها طي آن اندازه مسافت بوده است. [1] .

- توجه به نكات زير لازم است:

اولا، با توجه به توقف دو روزه ي كاروان در برابر سپاه حر، اين مدت را بايد كسر نمود؛ بنابراين، آنان در واقع، اين مسافت را در مدت 22 روز پيموده اند، كه بنابر حساب ايشان 2 / 17 فرسخ (حدود 95 كيلومتر) در روز را طي كرده اند.

ثانيا، طبق برآورد برخي كارشناسان، كاروان حسيني از مكه به كربلا حدود 1434 كيلومتر (7 / 260 فرسخ) راه را پيموده است؛ بنابراين آنان توانسته اند اين مسافت را با روزي حدود 65 كيلومتر (حدود 8 / 11 فرسخ) بپيمايند.

ثالثا، حد فاصل مستقيم بين شام به كوفه (طريق بادية الشام)، بنابر نقل محدث نوري، 175 فرسخ (حدود 5 / 962 كيلومتر) است. اين مسافت با اندازه اي كه برخي كارشناسان آن را حدود 915 كيلومتر دانسته اند نزديك است.

رابعا، بنابر محاسبه ي برخي از اهل فن، مسافت كوفه به شام، از راه موصل - نصيبين (سلطاني)، حدود 1434 كيلومتر بوده است.

خامسا، با توجه به كيفيت حال كاروان و وضعيت خاصي كه بر آنان حاكم است، اگر اهل بيت را از راه بادية الشام به دمشق رسانده باشند،


حدود چهارده روز، و اگر از راه سلطاني برده باشند، حدود 22 روز وقت لازم است.(البته بنابر محاسبه ي شهيد قاضي طباطبايي در فرض اول به حدود نه تا ده روز، ودرفرض دوم، حدود پانزده روز وقت لازم است. و اگر از دقتي كه ما - به نفع ايشان - به خرج داديم صرف نظر كنيم و مدت سير را بنا به فرمايش ايشان، روزانه پانزده فرسخ (حدود 5 / 82 كيلومتر) بدانيم، به مدت زمان يازده روز در فرض سير در طريق بادية الشام، و حدود هفده روز در فرض سير در راه سلطاني لازم است).


پاورقي

[1] تحقيق درباره‏ي اول اربعين، ص 39.