بازگشت

اخبار الطوال اثر ابوحنيفه احمد بن داود دينوري (متوفي 281 يا 290 ه)


ابن النديم در الفهرست مي نويسد: «وي از بصريان و كوفيان، بهره هاي فراوان علمي برده و اين سكيت و پدرش نيز مطالب زيادي فراگرفته است و علاوه بر اينكه در علوم زيادي مثل نحو و لغت و هندسه، حساب و علم هيأت متبحر بوده، در روايت و حكايت نيز مورد اعتماد و به صداقت معروف بوده است». وي درباره ي واقعه كربلا و شهادت امام حسين (ع) بحث مفصلي نكرده و بيشتر مطالبي را كه ذكر [1] كرده است بجز اندكي، با تفاوت مختصري در منابع ديگر اين دوره از جمله تاريخ طبري يافت مي شود. در عين حال برخي معتقدند كه گرايش نسبي به عنصر ايراني در اخبار الطوال آشكارا مشهود است؛ مثل ذكر داستان مختار و همراهان او و... البته اختناق حاكم بر آن عصر را نبايد ناديده گرفت. شيوه ي نگارش دينوري در نقل مطالب اين گونه است كه غالب از ذكر نام سلسله اسناد خودداري كرده و اين گرچه [2] بر شيوايي و راحتي كلام او، تا اندازه اي افزوده، ولي به نوبه خود از اشكالات عمده اي است كه بررسي روايات او را از ديدگاه علم رجال مشكل مي كند.


پاورقي

[1] ابن النديم، الفهرست، ترجمه و تحقيق محمدرضا تجدد، ج 3، اميرکبير، تهران 1366، ص 132.

[2] دينوري، ابوحنيفه، اخبار الطوال، ترجمه محمد مهدوي دامغاني، ج 3، نشر ني، تهران، 1368، مقدمه، ص 21.