بازگشت

چهار قسم نماز آن حضرت در روز عاشورا


[باب الصلواة] جميع ائمه اقامه صلاة نمودند، چنانكه در زيارت جامعه است [1] ، لكن از براي آن حضرت خصوصيتي است در اقامه صلاة كه در آنروز چهار قسم نماز بجا مي آورد.

يكي: وداع نماز شب كه از قوم مهلت خواست آن شب را به جهت آن [2] .

دوم: نماز ظهر بود كه در آن روز به طريق نماز خوف به جاي آورد [3] به نحو خاصي كه غير از ذات الرقاع و بطن النخلة است [4] و نماز آنحضرت قصر بود لكن از براي بعض اصحاب قصر القصر بود كه در بين نماز شهيد شدند در پيش روي آنحضرت.

سوم: روح صلاة از افعال و اقوال و كيفيات آن، چنانكه در كتاب صلاة مبين است.

چهارم: آن نماز مخصوصي بود به تكبير و قرائت و قيام و ركوع و سجود و تشهد و سلام مخصوصي.

پس احرامش آن وقتي بود كه از روي زين بر زمين افتاد، و قيامش آن بودكه بپا


ايستاد، و ركوعش آن بود كه خم خم راه مي رفت و گاهي به رو، مي افتاد، و قنوتش دعائي بود كه در آن حال مي خواند: «اللهم متعالي المكان، عظيم الجبروت، شديد المحال، غنيا من الخلائق، عريض الكبرياء، قادرا علي ماتشاء، قريب الرحمة، صادق الوعد، سابغ النعمة، حسن البلاء، قريب اذا دعيت، محيط بما خلقت، قابل التوبة لمن تاب اليك، قادر علي ما اردت، و مدرك ما طلبت، شكور اذا شكرت، و ذكور اذا ذكرت، أدعوك محتاجا، و أرغب اليك فقيرا، و أفزع اليك خائفا، و أبكي اليك مكروبا، وأستعين بك ضعيفا و أتوكل عليك كافيا، احكم بيننا و بين قومنا فانهم غرونا، و خدعونا و خذلونا، و غدروا بنا، و قتلونا و نحن عترة نبيك، و ولد حبيبك (صلي الله عليه و آله) الذي اصطفيته بالرسالة، و ائتمنته علي وحيك، فاجعل لنا من امرنا فرجا و مخرجا، برحمتك يا ارحم الراحمين» [5] و سجودش آن وقت بود كه پيشاني مبارك بر خاك نهاد، و تشهد و سلامش مفارقت روح مباركش بود از جسد، و بلند شدنش ارتفاع بر سر نيزه بود، و تعقيبش اذكار و آيات سوره ي كهف بود كه بر سر نيزه تلاوت مي نمود.

[باب الصوم] از براي روزه، دوازده قسم است كه در فصل عليحده ذكر خواهد شد (ان شاءالله).

واعلي واكمل آن، صوم آنحضرت است كه امساك نمود از طعام و آب و از جميع علايق قلبيه و جسديه، و به اين سبب خداوند افطار خاصي از برايش به هديه فرستاد بر دست حضرت رسول، چنانكه فرزندش علي اكبر عرض كرد: «هذا جدي بيده كاس مذخورة لك»: [اينك جدم در دستش جامي است كه از براي حضرت شما نگاه داشته است] [6] .

[باب الجنايز]: واجب است تجهيز اموات، و تغسيل و تكفين و حنوط و دفن و نماز برايشان، مگر شهيد در معركه كه همان نماز تنها، و دفن باثياب در آن لازم است، و


مستحب است تشييع آن جنازه، و چهار گوشه ي آن را برداشتن، و غير اين آداب و سنن كه در كتب فقه مشروح است، و آن حضرت نسبت به اصحابش از واجبات آن متمكن نبود، و شايد اقل واجب از نماز را به جا آورده باشد.


پاورقي

[1] فقيه 307:2 باب 166 - عيون الاخبار 275:2.

[2] بحار 392:44 - ارشاد مفيد 93:2.

[3] بحار 21:45 - لهوف ص 48.

[4] ذات الرقاع و بطن النخلة - دو محلي است که نماز خوف در هر کدام به نحو خاصي خوانده شده است وجه تسميه و تفصيل و شرايط آن درکتب فقهيه مذکور است.

[5] مصباح المجتهد ص 759 (اعمال روز سوم شعبان).

[6] بحار 44:45 - مقتل خوارزمي 31:2.