و آن عباداتي است كه جامع جميع عبادات بود، از بدنيه ي واجبه، و مندوبه، ظاهريه، و باطنيه، و قلبيه ي واجبه، و مندوبه، به أكمل و اشرف افراد هر يك، پس عبادت نمود آنحضرت به جميع انحاء عبادت، از مفردات و مركبات در آنروز، و ظاهر نمود مكارم اخلاق، و صفات حميده و پسنديده بأسرها، از مندوبه، و متضاده.

علاوه بر آنكه متحمل گرديد انواع اعظم ابتلا را، و صبر نمود به اكمل انحاء صبر، بلكه شكر مي نمود بر اينها به أشرف وجوه شكر، پس رسيد به سبب اين عبادت به مقامي كه جامع تمام فضل است، و حاصل شد از براي او در اين باب خصوصيتي در عبادت، كه از برايش شريكي نبوده، و به همين سبب مخصوص گرديد به خطاب: يا ايتها النفس المطمئنة ارجعي الي ربك [1] [اي نفس آرام و مطمئن به سوي پروردگارت برگرد.]. و مختص شد برضا و گرديد راضية مرضية و مخصوص شد به عبوديت مخصوصه و بهشت خاص، كه فرموده: فادخلي في عبادي و ادخلي جنتي: [در ميان بندگانم درآي، و در بهشتم درآي.]حال تفصيل اين عبادت مخصوصه جامعه را بيان نمائيم بعون الله سبحانه.

پس مي گوئيم كه خداوند متعال تكليف نموده است بندگان را، از روي مصالح ايشان به تفاوت درجات، و مقامات و اعصار، پس از براي هر پيغمبري شرعي و راهي مقرر نموده، و از براي هر يك خصوصيتي و امتيازي قرار داده، و اين شريعت سهله غرا را از براي يپيغمبر ما قرار داده، و از براي خود آن سرور خصايصي مقرر ساخته كه از بيست متجاوز مي شود، و از براي اوصياء آنجناب نيز، احكامي مخصوص قرار داده، در آن


صحيفه كه دوازده مهر بر آن بوده از مهر طلا كه آتش نديده، و جبرئيل آن را بسوي حضرت رسول آورد قبل از وفاتش، و گفت: اين وصيت تو است، به سوي نخبه ي اهل بيت، فرمود: كيست نخبه ي ايشان؟ گفت: علي بن ابي طالب و اولاد او، پس داد پيغمبر، آن صحيفه را به اميرالمؤمنين (عليه السلام)، و امر كرد او را كه يك مهر را باز كند و عمل نمايد به آن، پس آن حضرت چنين نمود، و داد ان را به حضرت حسن، او نيز يك مهر را باز كرد و عمل نمود به آن، پس داد آنرا به برادرش حضرت سيدالشهداء (عليه السلام) پس گشود مهري را پس ديد نوشته است بيرون رو با اصحاب خود به سوي شهادت، و بفروش نفس خود را از براي خدا، پس چنين نمود آن سرور و داد آنرا به علي بن الحسين (عليه السلام)، پس گشود مهرش را ديد نوشته است ساكت بنشين در منزل خود، و عبادت خدا كن تا مرگت در رسد.. الحديث [2] .

و چون تكليف حضرت حسين (عليه السلام) آن بود كه خود را بخدا بفروشد در روز عاشورا، پس آن جناب جمع نمود در آن روز بين جميع عبادات بدنيه و قلبيه، از فعليه و تركيه، واجبه و مندوبه، به تمام انواع، و اصناف، و اقسام و اشخاص آن، از مشتركات و مختصات، تا اينكه معامله ي كليه با خدا نمود، و مستحق گرديد كه خداوند به او عطا نمود آنچه را كه ممكن است به مخلوقي داده شود، از عطايا، والطاف جليه و خفيه.

و تفصيل اين معامله، و بيان اين عبادات جامعه موقوف است بر اينكه عبادات و مسائل اخلاقي را يك يك عنوان نمائيم، به ترتيب كتب فقهيه، پس ذكر كنيم كيفيت ادا نمودن آن جناب آن را، پس بيان نمائيم بعضي از خصوصيات جمع و تركيب آنها را: كتاب العبادات البدنية الواجبه، و در آن چند باب است: