امام پنجم شيعيان جهان روز سه شنبه، اول رجب [1] سال 57 ه‍.ق در مدينه ديده به جهان گشود. [2] امام سجاد (ع) در گوش راست و چپ فرزند عزيزش اذان و اقامه گفت و او را «محمّد» ناميد. [3] .

كنيه ي آن بزرگوار، ابو جعفر است و القابش عبارتند از: 1 باقر العلم (پيامبر (ص) اين لقب را به ايشان داده اند). [4] 2 شاكرللّه 3 هادي 4 امين 5 شبيه. (زيرا به پيامبر (ص) شباهت داشت) [5] 6 شاهر العلوم (بيرون آورنده ي علوم از پس پرده ي خفا) 7 ذاكر 8 صابر 9 جامع 10 حاضر. [6] امام باقر (ع)، نخستين كسي است كه پدر و مادرش فاطمي و علوي مي باشند. [7] .

ابروي پيوسته، موي سياه، قامت ميانه، صداي جذّاب از مشخّصات ظاهري آن جناب بود و هنگام خنده، دندانهايش چون دُرّ نمودار مي گشت. [8] مادر امام پنجم (ع)، «فاطمه»، دختر امام مجتبي (ع)، مكّني به «ام عبداللّه» يا «ام عبده» [9] زني راستگو و بي نظير در خاندان امام حسن (ع) است. [10] .

امام محمد باقر (ع) با «امّ فروه»، «امّ حكميه» و «ليلي» كه كنيز بود ازدواج كرد و خداوند متعال هفت فرزند به نام هاي، امام صادق (ع)، عبداللّه افطح، ابراهيم، عبيداللّه، علي، زينب، ام سلمه به آن بزرگوار عنايت كرد. [11] .

[1] مناقب، ج 4، ص 227؛ دلائل الامامة، ص 94. روز تولد امام باقر (ع) را، جمعه، شنبه و دوشنبه و تاريخ تولدش را سوم صفر نيز ذکر کرده اند. (جنّات الخلود، ص 26، کشف الغمه، ج 2، ص 329؛ نور الابصار، ص 250؛ مصباح کفعمي؛ ص 522.).

[2] اصول کافي، ج 1، ص 469؛ الارشاد، ج 2، ص 158. ابن عنبه، سال ولادت را، 59 ه‍.ق دانسته است. (عمدة الطالب، ص ‍ 159).

[3] جنّات الخلود، ص 26.

[4] الارشاد، ج 2، ص 157 و 159.

[5] مناقب، ج 4، ص 227؛ دلائل الامامة، ص 94.

[6] جنّات الخلود، ص 26.

[7] اصول کافي، ج 1، ص 469؛ لباب الانساب، ج 1، ص 379.

[8] مناقب، ج 4، ص 227؛ جنّات الخلود، ص 26.

[9] مناقب، همانجا؛ الارشاد، ج 2، ص 155؛ تاريخ يعقوبي؛ ج 2، ص 320؛ جنّات الخلود، همانجا.

[10] بحار الانوار، ج 46، ص 215.

[11] الارشاد، ج 2، ص 176؛ مناقب، ج 4، ص 228؛ جنات الخلود، ص 27، تعداد فرزندان امام باقر (ع) را اين گونه نيز نقل کرده اند: پنج تن. (تاريخ يعقوبي، ج 2، ص 321. دلائل الامامة، ص 95) شش تن. (الفصول المهمّة، ص 221) و 9 تن. (مصباح کفعمي، ص 522).