بازگشت

امام حسين عليه السلام كيست ؟!


• پيشگفتار



• ويژگي هاي حضرت امام حسين



• امام حسين و حكومت ديني



• امام حسين و اصلاحات



• امام حسين و آزادي



• امام حسين و غيرت ديني



• امام حسين و حقوق بشر



• روش نشر تفكر عاشورايي در جوامع امروز



• نقش حسينيّه ها در انسجام معنوي و اجتماعي شيعه







• پيشگفتار



قبل از آن كه وارد بحث شويم و درباره ي آموزه هاي اين شخصيت ممتاز چيزي بنويسيم پيشتر به اندازه فهم خودمان در خصوص شناخت سرور آزادگان و سالار شهيدان مطالبي را به عنوان مقدمه ذكر مي كنيم :



1ـ در اين كه تمام امامان معصوم از مولي الموحّدين گرفته تا حضرت مهدي كه خداوند ظهورش را نزديك گرداند از يك نور آفريده شده اند و همه از حقيقت محمّديه اند، در ميان مذهب اماميّه حرف و كلامي نيست بنابراين ، در تفاضل و برتر بودن بعضي از بعض ديگر از نظر اصل خلقت و آفرينش ميان شان تفاوتي وجود ندارد و همه ي آنها از انوار الهيّه و از نور محمّديه اند و در تمام مراتب كمالات و معنويّت مساويند ؛ يعني هر كمال و فضيلتي را كه براي هركدام ثابت كرديم براي ساير امامان ، مقرّر و ثابت است و اگر اين طور نبوده باشد نقص در امام و امامت لازم خواهد آمد و اين ، عقلاً باطل است .



2ـ در طول زندگي براي بعضي از معصومين ، فرصت و موقعيّتي پيش آمد كه براي اكثرشان آن فرصت و موقعيّت پيش نيامده بود لذا بسياري از امامان ، نتوانستند از آن فرصت ها و موقعيّت ها استفاده كنند؛ مثلاً در برهه اي از زمان در اثر اختلافات شديد بني عباس با بني اميه و در آخر كار سقوط دولت و حكومت بني اميه و روي كار آمدن بني عباس امام صادق (ع) توانستند به خوبي از فرصت استفاده كنند و مجالس علمي و فقهي تشكيل دهند و در نتيجه با تعليم و تربيت بيش از چهار هزار دانشمند توانستند اسلام راستين و مذهب تشيّع را تبيين و به جامعه اسلامي معرفي نمايند. در حالي كه همين امام (ع) در اواخر عمر خود در فشار حكومت ظالمانه بني عباس بودند و بالاخره به دست منصور به شهادت رسيدند.



حالا اگر گفتيم امام جعفر صادق (ع) رئيس مذهب تشيع و زنده كننده اسلام راستين است بدان معنا و مفهوم نيست كه امامان ديگر قابليّت اين كار را نداشته و از اين عمل عاجز بوده اند، زيرا اين فكر و منطق غلط بوده و مسئله امامت و پيشوايي بالاتر از اين حرف ها است . يا حضرت سيدالشهدا(ع) قيام نمود و آن صحنه ي محيّر العقول را در جهان بشريّت براي حفظ كيان اسلام و ابقاي دين به وجود آورد كه ديگر از امامان چنين عملي را به وجود نياوردند، حال نبايد گفت كه مثلاًحضرت امام حسن مجتبي (ع) از اين اقدام تكويناً عاجز بوده است و حال آن كه با مطالعه ي تاريخ زندگي اين دو برادر روشن خواهد شد كه قيام و انقلاب حضرت امام حسين (ع) اوّلاً حسنيّه و ثانياً حسينيّه ي بوده است .





• ويژگي هاي حضرت امام حسين (ع)



1ـ خداوند متعال براي حضرت امام حسين (ع) يك حساب جداگانه اي باز كرده كه براي احدي از انبياء و امامان معصوم ، چنين حسابي باز ننموده است .



چرا و براي چه حضرت امام حسين (ع) برنده ي جايزه ي ممتاز است ؟! پاسخ اين سؤال با مراجعه به تاريخ پر افتخار اين وجود نازنين بلكه قبل از ولادتش روشن خواهد شد.



حضرت امام حسين (ع) نه تنها در قلوب شيعيان خود نفوذ كرد بلكه فرق غيراسلامي نيز او را انساني آزاد و آزاده شناخته و براي آن سرور آزادگان امتيازات خاصي را قائلند. اينك ما در اين جا گفتار و معتقدات بعضي از دانشمندان و مورخان غير اسلامي را نقل نموده و ذكر مي كنيم :







• ع .ل .پويد مي نويسد:



درس امام حسين (ع) اين است كه در دنيا اصول ابدي عدالت و رحم و محبت وجود دارد كه تغيير ناپذيرند و همچنين مي رساند كه هرگاه بدي مقاومت كند و بشر در راه آن پافشاري نمايد آن اصول هميشه در دنيا باقي و پايدار خواهد ماند. در طي قرون افراد هميشه جرأت و پر دلي و عظمت روح و بزرگي قلب و شهامت رواني را دوست داشته اند و در اثر همين هاست كه آزادي و عدالت هرگز به نيروي ظلم و فساد تسليم نمي شود. اين بود شهامت و اين بود عظمت ِ حسين (ع) و من مسرورم كه در چنين روزي با كساني كه اين فداكاري را از جان و دل ثناء مي گويند شركت كرده ام . هرچند كه يك هزار و سيصد سال از تاريخ آن مي گذرد.







• اپرونيك مورخ مشهور امريكايي از واشنگتن مي نويسد:



براي امام حسين (ع) ممكن بود كه زندگي خود را با تسليم شدن به اراده ي يزيد نجات بخشد، ليكن مسئوليت پيشوايي و نهضت بخش اسلام ، اجازه نمي داد كه او يزيد را به عنوان خليفه ي مسلمين بشناسد. او به زودي خود را براي قبول هر ناراحتي و پافشاري به منظور رها ساختن اسلام از چنگال بني اميّه آماده ساخت . در زير آفتاب سوزان سرزمين خشك و در روي ريگ هاي تفتيده روح حسين فنا ناپذير برپاست . اي پهلوان واي نمونه ي شجاعت و اي شهسوار من اي حسين !







2- از ابتداي تكوّن حضرت امام حسين (ع) تا ولادت و از ولادت تا شهادت تمام عوالم هستي آسمان ها و فرشتگان زمين و درياها همه و همه براي حضرتش گريه نمودند كه اين جريان براي كسي پيش نيامده و نخواهد آمد. بلي براي حضرت يحيي نيز آسمان گريه كرد. در تفسير مجمع البيان ضمن آيه ي "فَما بَكَت عَليهِم السَماءُ وَ الارضُ " مرحوم طبرسي فرمودند: براي دو نفر يحيي و حضرت امام حسين (ع) آسمان ها و فرشتگان چهل شبانه روز گريه نمودند. و در همين تفسير آمده است : آفتاب در طلوع و غروبش تا چهل روز به حالت حمراء و سوزش بود و در مناقب ابن شهر آشوب مازندراني چنين است :



" بَكَت السَماءُ عَلَي الحُسَينِ (ع) اَربَعِين َ يَوماً "، تفسير صافي سوره الدّخان .







3- حضرت امام حسين (ع) در تمام كمالات و فضيلت ها حتي در عبادت برترين انسان بود. چرا حضرتش مكني به ابي عبدالله شده است ؟! آيا اين كنيه از كنيه هاي متعارف است ؟! ظاهراً در اين كنيه ويژگي اي است و اشاره است به محور بودن آن حضرت در تمام كمالات .



ابوعبدالله يعني پدر بنده خدا. پدر در خانواده نقش بزرگي دارد و بايد الگو بوده باشد. پدر مربي و مكمل است . پدر الگو و مصدر است . براي همه حضرت امام حسين (ع) پدر بندگان خدايند و همه بندگان ؛ يعني عبادت كنندگان در رسيدن به كمالات بايد از امام حسين (ع) درس بياموزند.







4- زيارت امام حسين (ع) معادل حج و عمره است . در روايات بسياري آمده است اگر روزي مشاهده شد كه بيت الله الحرام از حجاج خالي است ، در آن وقت از باب وجوب كفايي بر مسلمان ها واجب است به زيارت خانه ي خدا بشتابند. اگرچه مستطيع نبوده باشند و يا حج واجب خود را رفته باشند. مرحوم صدوق كه رضوان خدا بر او باد همين مطلب را راجع به زيارت امام حسين (ع) گفته كه اگر روزي بيايد مردم به طور كلي ترك زيارت امام حسين (ع) نموده باشند، در اين صورت به طور واجب كفايي بر شيعيان واجب است كه به زيارت امام حسين (ع) بروند و نگذارند حرم مطهر خالي از زائر باشد (نقل از آيت الله مرعشي نجفي )



آيا زيارت امام حسين (ع) در روز عرفه مثل زيارت خانه ي خداست ؟



يا گفته شود: ثواب زيارت امام حسين (ع) از زيارت خانه خدا بيشتر است و يا مساوي است . بزرگ ترين دليل براي اين مطلب اين است : شكي نيست در اين كه خانه ي خدا كه در مكه واقع شد حرمت و احترام و عظمت آن براي احترام و حرمت حضرت ابراهيم (ع) است كه آن را بنا نمود و خليل الرحمن هنگامي كه مأمور به ذبح فرزندش حضرت اسماعيل شد، طاقت نياورده چشمانش را بست اما امام حسين (ع) جوانش را نزدش قطعه قطعه نمودند و جواناني را براي خدا قرباني كرد و ابداً ناراحت نشد و رنگ نباخت . پس زمين كربلا كه مزار شهداي راستين قرار گرفت و مرقد مطهر عزيز اسلام در آن جا واقع شد، مي بايستي زيارت آن و ثواب زيارت آن لااقل معادل ثواب خانه ي خدا باشد، نه كمتر.







5- امام حسين (ع) همچون پدر بزرگوارش ، مولاي متقيّان (ع) در دل شب غذاي بيچارگان را حمل مي نمود و به خانه هاي فقرا مي رفت . حتي بعد از شهادت سالارشهيدان ، اثر زخم روي كمر ايشان مانده بود كه آن زخم نه از شمشير بوده و نه از نيزه ، بلكه در اثر حمل غذاي مستمندان بوده . لذا از زين العابدين (ع) پرسيدند. حضرت در پاسخ فرمودند: اين زخم بر اثر حمل غذا براي فقرا و بيچارگان بود. اين مطلب را غير از علماي شيعه ديگران نيز گفته اند. مانند ابن جوزي در كتاب «تذكره ي الخواص » و ابونعيم اصفهاني در «حليه ي الاولياء» .







• امام حسين (ع) و حكومت ديني



رهبران الهي و مردان آسماني براي تشكيل حكومت ديني تا پاي جان كوشيدند و براي نجات انسان ها از ستم و تجاوز به نام قانون مقرّراتي وضع نمودند. بعد از شهادت علي (ع) با روي كار آمدن خاندان اموي ، حكومت اسلامي به حكومت استبدادي ـ شاهنشاهي مبدل شد و حاكم ها به نام خليفه ي اسلامي ، دين اسلام را بازيچه قرار دادند.



امتيازهاي طبقاتي به وجود آمد و دوستان و شيعيان حضرت علي (ع) از تمام حقوق اسلامي ـ اقتصادي و غيره محروم گشتند . شيعيان در بدترين وضع به سر مي بردند و محبت به علي (ع) و خاندان رسالت جرم بزرگي بود كه موجب محروميت و شكنجه شيعيان مي شد. معاويه و تمام حاكمان زورگوي بني اميه جز سفاكي و خونريزي كار ديگري نداشتند و در يك كلمه اسلام از مسير خود منحرف شده بود.



بعضي ها گفته و يا مي گويند: چرا امام حسين زندگي خود را به مخاطره انداخت و چرا با حكومت نساخت ؟! مگر زندگي راحت چيست ؟! زندگي آسوده از منظر رهبران آسماني ، يعني ملت و جامعه آسايش داشته باشد و مردم از زندگي خود راضي باشند و آزادي باشد و ستم شكل نگيرد و تفاوت قومي و نژادي نباشد.



امام حسين (ع) هنگامي زندگي آسوده دارد كه حقوق انسان ها و پيروان مذاهب به حكم قوانين اسلام داده شود، نه اين كه مردم از حقوق خود محروم باشند و در محيط خفقان زندگي كنند. نه اين كه دسته اي از خدا بي خبر در حال شوكت و عزت و در منتهاي خوشي زندگي نموده اما توده ي مردم ، حتي نان خالي هم نداشته باشند.



حسين (ع) فرزند كسي است كه پيوسته به درماندگان كمك مي كرد و براي نجات دادن طبقات محروم و مظلوم با ستمگران مبارزه مي كرد و شبانگاه غذاي فقرا را به دوش مي كشيد و به خانه هايشان مي برد و هرگز غذاهاي رنگارنگ ميل نمي نمود و مي گفت : من چگونه لباس نو بپوشم و سير بخوابم در حالي كه در كشورهاي اسلامي ممكن است برهنه يا گرسنه اي باشد.







• امام حسين (ع) و اصلاحات



بزرگ ترين اهداف رهبران الهي ، اصلاح امور انسان ها و جوامع بشري بوده است و بر همين اساس بود كه امام حسين (ع) بارها در طول مبارزات و قيام خود مي فرمود: من براي امر به معروف و نهي از منكر قيام مي كنم . من خانه و كاشانه ام را رها نكردم و تك و تنها در مقابل ظلم نايستادم ، مگر براي آن كه انسان ها را ارشاد كنم و از بدبختي و انحراف نجاتشان دهم . من براي اصلاح امور مسلمان ها خروج نمودم ، نه براي به دست آوردن قدرت و مقام و نه براي ظلم و طغيان .







• امام حسين (ع) و آزادي



حريت و آزادي به معناي واقعي كلمه اصلي است از اصول و ركني است از اركان ِ بقاي هر نظامي . آزادي يكي از بزرگترين اهداف پيامبران بود. آنان آمدند تا بشريت را ازخفقان نجات دهند و جوامع بشري را از چنگال اهريمنان و زورگويان رها سازند. واژه ي مقدس آزادي را جز استكبار جهاني همه ي انسان ها طالبند. آزادي را حتي حيوانات و موجودات زنده دوست دارند.



امام حسين (ع) نگاه عميقانه اي به جهان اسلام مي كند و مي بيند با روي كار آمدن بني اميه و بازي كردن با دين اسلام و مقدّسات عالم ، ديگر چيزي از اسلام نمانده و احكام و قوانين آسماني از مسير خود منحرف گشته . شيعيان كه طرفداران راستين اسلام بودند ازحقوق خود محرومند.



بدين سان فرزند بزرگ و رشيد علي (ع) ديگر به خود اجازه نمي دهد كه بنشيند و اين منظره را تماشا كند. او فرزند علي (ع) است بايد مقدمات قيام را فراهم كند و به طاغوت و طاغوتيان اعلام خطر نمايد.



بارها مي فرمود: «اِذَا بَلَيتُ الاُمَّةُ عَلَي مِثلِ يَزيدِ بنِ مُعاوِيََةِ فَعَلَي الاسلامِ السَلام » يعني هر زماني كه امت اسلامي گرفتار حكومتي مانند حكومت فرزند هند جگر خوار شد، ديگر فاتحه ي اسلام خوانده شده و دين نابود خواهد شد.امام حسين (ع) براي آزادي مردم محروم قيام و انقلاب مقدس را به وجود آورد.



شاعري ، مرام نامه و اساس زندگي انسان را در چند بيت شعر تبيين كرده و خواسته هاي امام حسين (ع) را و اين كه در منطق آن حضرت زندگي انساني چيست را روشن مي نمايد:



اندر آن جا كه باطل امير است اندر آن جا كه حق سر به زير است



اندر آن جا كه دين و مروّت پايمال و زبون و اسير است



راستي زندگي ناگوار است مرگ بالاترين افتخار است



اندر آن جا كه از دست بيداد مي كشد قلب مظلوم فرياد



اندر آن جا كه ظالم بمستي بر سر خلق مي تازد آزاد



مُهر بر لب نهادن گناه است خامشي بدترين اشتباه است



اين اساس مرام حسين است روح رمز قيام حسين است



يا كه آزادگي يا شهادت حاصلي از كلام حسين است



شيعه او همين سان غيور است تا ابد از زبوني بدور است



شيعه و تن به بيداد دادن شيعه و مُهر بر لب نهادن



شيعه و چون زنان آرميدن شيعه و در مذلّت فتادن



شيوه شيعه هرگز نه اين است شيعه نبود هر آن كس چنين است



چون يزيد از هوس كامور شد دولت غاصبش مستقر شد



كار اسلام از او شد پريشان آدميّت دچار خطر شد



سيل طغيان او دين ز جا برد تا لب پرتگاه فنا برد



ديد فرزند زهرا كه اين جا نيست جاي سكوت و تماشا



نهضتي كرد خونين و پر شور آتشين محشري كرد برپا



كربلا را ز نهضت تكان داد باز از نو به اسلام جان داد



گرچه دشمن تنش غرق خون كرد ظلم ها بر وي از حد برون كرد



ليك خونش بجوشد و زو موج كاخ بيداد را سرنگون كرد



تا ابد نيز آن خون بجوشد بر زوال ستم ها بكوشد



زان شهيد سر از تن فتاده زان فداكار در خون فتاده



جاودان آيد اين بانگ پرشور "لا اري الموت الا سعادة"



آري آزاد مردان بكوشند بر ستمگر چو طوفان بجوشند



• امام حسين (ع) و غيرت ديني



غيرت واژه اي مقدس و بسيار پر محتواست ، امّا متأسفانه اين صفت بسيار ارزنده قرن هاست از ميان ملل اسلامي رخت بربسته و مسلمانان مخصوصاً در اين عصر و قرن اخير كمتر از اين صفت بر خوردارند. امام حسين (ع) حتي در آن لحظات آخر عمر خود درحالي كه زخم شديد برداشته بود، هنگامي كه مي بيند لشكر كفر به خيام و حرم زنان و كودكان حمله ور شده اند و قصد اهانت به اهل بيت رسالت : دارند با حالت ضعف و ناتواني صدا زد: «يا شيعة آل ابي سفيان ان لم يكن لكم دين ٌ و انتم لا تخافون المعاد، فكونوا احراراً في دنياكم » يعني اي پيروان ابي سفيان ! اگر دين و مذهب نداريد ـ چنان كه نداريد ـ و از روز محشر نمي هراسيد پس لااقل بياييد آزاد و آزاده باشيد من كه هنوز زنده ام، نخواهم گذاشت شما به حرم اهل بيت و خيمه هاي زنان حمله كنيد.







• امام حسين (ع) و حقوق بشر



يكي از مسائلي كه در اديان آسماني به ويژه در اسلام وجود داشته و مورد بحث و گفتگوي پيروان مذاهب بوده و مي توان گفت از اصيل ترين قوانين الهي است مسئله حقوق بشر است ، انسان ها هر عقيده و مسلكي كه دارند و در هر زماني و مكاني كه هستند و يا خواهند بود بايد به حقوق فردي و اجتماعي فرهنگي و اقتصادي خود برسند.



اساس نهضت و قيام رهبران الهي دو چيز بود:



1ـ رعايت نمودن حقوق انسانها



2ـ حريّت وآزادي



كه راستي مي توان گفت : اگر حقوق انسانها روي موازين قانون الهي داده نشود و يا حريّت و آزادي از بشر سلب گردد جوامع بشري و انسانها ديگر همچون حيوانات ودرندگان زندگي كرده و خواهند نمود.



مولاي متقيّان حضرت علي (ع) مي فرمود: اگر تمام جهان هستي را به من بدهند و بخواهند كه پوست جويي را از دهان مورچه اي بيرون آورم هرگز چنين كاري را نخواهم كرد، اين كلام مقدس حضرت علي (ع) اشاره به هر دو مطلب است هم اشاره به حقوق و هم اشاره به آزادي .







• روش نشر تفكر عاشورايي در جوامع امروز



چند سؤال :



سؤال اوّل : اگر امام حسين (ع) قيام نمي كرد و آن انقلاب را به وجود نمي آورد آيا اسلامي كه بيش از چهارده قرن است كه هنوز باقي است و در حال حاضر بيش از يك و نيم ميليارد مسلمان در كره زمين زندگي مي كنند با روي كار آمدن خاندان اموي وفرزندان هند جگر خوار كه تمام شان اسلام برانداز بودند و هدف اساسي شان نابود كردن اسلام بود باقي مي ماند؟!



سؤال دوّم : انقلاب هايي كه بعد از عاشوراي حسيني (ع) در جهان اسلام و هم چنين در غير جهان اسلام به وقوع پيوست آيا مرهون قيام مقدّس حسين (ع) نبوده است ؟! و از عاشوراي كربلا سرچشمه و الگو نگرفته است ؟!



سؤال سوّم : انقلاب مقدّس ايران به رهبري امام خميني و پيروزي آن و شكسته شدن پشت طاغوت آيا از كربلاي امام حسين و از بركت انقلاب مقدّس سالار شهيدان به وجود نيامده است ؟! اين حقير در اسلام بعد از حضرت امام حسين (ع) كه برنده ي جايزه ممتاز و شجاعترين انسان هاي عالم بود، امام خميني را نيز اشجع ناس و يك انسان كامل دانسته و او را در اين قرن بيستم ايضاً برنده جايزه ممتاز دانسته و مي دانم .







• نقش حسينيّه ها در انسجام معنوي و اجتماعي شيعه



هر چيزي كه منسوب به حضرت امام حسين (ع) است و از نام مقدّسش اشتقاق مي شود همه از يك قداست و ظرافت خاصّي برخوردار است حسينيّه ها چون حاكي از قيام خونين سالار شهيدان است و يادآور آن همه فداكاري ها و جانبازي ها است لذا در جوامع بشري و انسجام مسلمانان به ويژه در ميان شيعه تأثير خاصي نموده و خواهد نمود اين حسينيه ها است كه انسان هاي مقتدر و شجاع و استكبار برانداز به جامعه شيعه و بلكه ساير فرقه هاي اسلامي حتي غير مسلمان تحويل داده است و اين حسينيّه ها است كه انسان هايي دلاور و با ايمان و اخلاص بعد از پيروزي انقلاب مقدس ايران پرورش داده كه با تمام زورگويان جهان مقابله و مبارزه نموده است . قيام مقدس حضرت (ع) كيان اسلام

پاورقي

1 ـ الكامل في التاريخ ، ابن اثير.



2 ـ مروج الذهب ، مسعودي .



3 ـ البيان الدّول ، سيد حسن خطيب .



4 ـ التأثر الدّول ، محمد عبدالباقي .



5 ـ السياسه ي الحسينيه ي، مسيو رپن .



6 ـ صلح الحسن ، راضي آل ياسين .



7 ـ حيات الحسن ، باقر الشريف .



8 ـ نهضت الحسين ، هبه ي الدين شهرستاني .



9 ـ اعيان الشيعه ، سيد محسن امين .



10 ـ دين و تمدن ، الحوال

رمضانعلي محمدزاد