خصائص الحسينيه، ص 161.

عنوان پنجم در خصوصياتي که متعلق است به خشوع از براي ذکر آن جناب و رقت و گريه و اقامه ي عزا و انشاد رثا، و در آن، يک مقدمه و چند مقصد است:

اما مقدمه: پس بدان که خشوع، امري است که محبوب و مرغوب درگاه اله، چنان که فرموده است: «الم يأن للذين آمنوا ان تخشع قلوبهم لذکر الله [1] [؛ آيا هنوز وقت آن نرسيده است که دل هاي مؤمنان، براي خدا خشوع کند؟ ]».

يعني بعد از آن که خداوند به شما عقل و هوش داده، مشاهده آيات در انفس و آفاق نموده ايد؟ بلکه در ذره و ورق، و اسباب اعتبار (عبرت گرفتن) را شب و روز در اشخاص که به غفلت مبتلا هستند مي بينيد، و بعد از آنکه آيات قرآن بر شما خوانده شد که اگر بر کوه خوانده شود، متلاشي خواهد شد، و بعد از آن که عمر کرده اي به قدر کساني که عمر کردند، کساني که عمر خود را صرف طاعت الهي و تزکيه ي نفس نمودند، و بعد از آن که انبيا و رسل آمدند و



\cf2 [ صفحه 64]



شما را تهديد و تخويف کردند، و مدت مديدي است که اسلام، بر پا شده و گوشها از آن پر گشتند، و شما همه ادعاي آن را مي کنيد.

آيا هنوز وقت آن نرسيده که دل هاي شما خاشع شود در نزد ذکر خدا؟ و به سبب آن، از معصيت ممنوع شويد، و چون در نماز بايستيد و عظمت او را ملاحظه نماييد، خاشع گرديد؟ عمر گذشت و هنوز دو رکعت نماز با خشوع نکرده ايد. آيا وقت نشده است از براي اشخاصي که دانسته اند که نافع و ملجأي نيست، مگر اينکه خاشع شوند از براي ذکر او، پس نباشد از براي ايشان، فکري و ذکري مگر خدا؟

يا وقت نشده است از براي کساني که عمر شريف را به غفلت گذرانيده اند و در ياد خدا ساعتي نبوده اند، اين که متنبه شوند و بقيه ي عمر را تدارک کنند (جبران کنند) به خشوع قلب و غلبه ي خوف و اضطراب، شايد توبه ي ايشان قبول باشد و در درگاه اله راه يابند و از جمله محجوبين از لقا نشوند؟

آيا وقت آن نشده است که کساني که موفق نشده اند به معرفت اولياي خدا، اين که قلب ايشان، خاشع شود در نزد ذکر حسين عليه السلام پس گريه کنند بر آن حضرت، تا داخل خاشعين لذکر الله باشند؛ زيرا که همچنان که ولايت ايشان، ولايت خدا، و عدواتشان، عداوت خدا و محبت ايشان، محبت او، و زيارتشان زيارت او، و معرفت ايشان، معرفت اوست، پس خشوع قلب در نزد ذکر ايشان، همان خشوع قلب به ذکر الله محسوب خواهد شد، آيا وقت اين امر نرسيده است؟ خصوصا در وقتي که محرم داخل شود و عاشورا برسد، نمي بيني همه ي مردم در جوش و خروش اند؟ پس اي مؤمنين! حال زماني است که قلوب شما خاشع شود به ذکر حسين عليه السلام که راجع است به ذکر خدا؟ پس ذکر خدا کنيد به ذکر کثير به ذکر حسين عليه السلام، به نحوي که راجع به ذکر خدا باشد.

چون که خشوع به ذکر حسين عليه السلام چند قسم است که بعضي از آن، راجع



\cf2 [ صفحه 65]



است به ذکر خدا، و همان است فرد کامل آن.