بازگشت

در بيان غربت خويش



ذَهَبَ الَّذينَ اُحِبُّهُم

وبَقيتُ فيمَن لا اُحِبُّه
فيمَن أراهُ يَسُبُّني

ظَهرَ المَغيبِ ولا أسُبُّه
يَبغي فَسادي مَا استَطاعَ

وأمرُهُ مِمّا أرُبُّه [1] .
حَنَقاً يَدِبُّ [2] إلَي الضَّرا

ءِ وذاکَ مِمّا لا أدِبُّه
ويَري ذُبابَ الشَّرِّ مِن

حَولي يَطِنُّ ولا يَذُبُّه
وإذا خَبا [3] وَغَرُ [4] الصُّدورِ

فَلا يَزالُ بِهِ يَشُبُّه [5] .
أفَلا يَعيجُ [6] بِعَقلِهِ

أفَلا يَثوبُ [7] إلَيهِ لُبُّه
أفَلا يَري أنْ فِعلَهُ

مِمّا يَسورُ إلَيهِ غِبُّه [8] .
حَسبي بِرَبِّيَ کافِياً

ما أختَشي وَالبَغيُ حَسبُه
ولَقَلَّ مَن يُبغي [9] عَلَيهِ

فَما کَفاهُ اللَّهُ رَبُّه [10] . [11] .

* * *

آنان که دوستشان داشتم، از اين جهان رفتند

و اينک، در ميان کساني هستم که دوستشان ندارم.

در ميان مردمي زندگي مي کنم که پشتِ سرم ناسزا مي گويند

امّا من از آنان به بدي ياد نمي کنم.

تا مي توانند، در پيِ تباه کردنم هستند

ولي من براي اصلاح آنان، امر به معروف مي کنم.

با کينه و خشم، در پيِ زيان رساندن به من اند

حال آن که من، در پيِ زيان آنان نيستم.

آنان حشرات گَزَنده را مي بينند که در

اطراف من، صدا مي کنند؛ امّا آنها را از من نمي رانند.

هر گاه آتش کينه دل ها رو به خاموشي مي رود

آنان، آن را شعله ور مي کنند.

آيا انديشه خود را به کار نمي اندازند

يا عقل به سرشان باز نگشته است؟

آيا نمي دانند عواقب اعمال بدشان

دامنگير خودشان مي شود؟

پروردگارم براي من بس است

در برابر آنچه از آن بيم دارم و ستم هم، کارِ آنان است.

و کم است کسي که به او ستم شود

و پروردگارش کفايتش نکند.


پاورقي

[1] رَبَّ الضَّيعةَ: أي أصلَحَها وأتَمَّها (الصحاح: ج 1 ص 130 «ربب»).

[2] يقال: دَبَّت عَقاربُه؛ بمعني سَرَت نمائِمُهُ وأذاه. وهو يَدِبُّ بيننا بالنمائم (تاج العروس: ج 1 ص 477 «دبب»).

[3] في المصدر: «جنا»، والتصويب من بحار الأنوار. قال ابن منظور: خَبَتِ النارُ والحَربُ والحِدَّةُ: سَکَنَت وطفئت وخمد لَهَبُها (لسان العرب: ج 14 ص 223 «خبا»).

[4] الوَغَرُ: الغِلّ والحرارة (النهاية: ج 5 ص 208 «وغر»).

[5] شَبَبتُ النارَ والحَربَ أشُبُّها شَبّاً: إذا أوقدتها (الصحاح: ج 1 ص 151 «شبب»).

[6] عَاجَ به: أي عطف إليه، ومالَ، وألمّ به (النهاية: ج 3 ص 315 «عوج»).

[7] ثاب الرَّجلُ يَثوبُ ثَوباً: رجع بعد ذهابه (الصحاح: ج 1 ص 94 «ثوب»).

[8] غِبُّ کلّ شي‏ء: عاقبته (الصحاح: ج 1 ص 190 «غبب»).

[9] في المصدر: «ينبغي»، والتصويب من بحار الأنوار.

[10] کشف الغمّة: ج 2 ص 246، بحار الأنوار: ج 78 ص 122 ح 6؛ الفصول المهمّة: ص 178، نور الأبصار: ص 153 نحوه وليس فيهما من «يبغي» إلي «لبّه».

[11] في المصدر: «أدبه»، والتصويب من بحار الأنوار.