بازگشت

گروه: اطلاعات عمومي
 
 
مرکز پاسخگو:مركز تحقيقات سپاه
موضوع اصلي:تربت كربلا
موضوع فرعي:سجده كردن شيعه به تربت امام حسين (ع)
سؤال:چرا شيعه بر خاك امام حسين (ع) سجده ميكند؟

جواب:

اين رفتار، به دليل فضيلت هاي فراواني است كه در تربت حضرت سيد الشهدا نهفته است.
خداوند به پاس فداكاري عظيم امام حسين(ع) و شهادتش در راه احياي دين، آثار ويژه و احكام خاصي در تربت مقدس سيد الشهدا و خاك كربلا قرار داده است. تربت خونين كربلا كه در برگيرنده آن پيكر پاك است، الهام بخش فداكاري و عظمت و يادآور جان باختن در راه ارزش هاي الهي است. از اين رو هم سجده بر آن تربت مستحب است، هم ذكر گفتن با تسبيح تربت، فضيلت بسيار دارد، هم شفا دهنده بيماري است، هم شايسته است كه هنگام دفن ميت، اندكي تربت همراه او گذاشته شود يا با(سدر و كافور در وقت) حنوط مخلوط شود، هم دفن شدن در كربلا ثواب دارد و ايمني از عذاب مي آورد و هم نجس ساختن آن حرام است و اگر در بيت الخلا بيفتد بايد از آنجا پرهيز كرد يا از آنجا در آورد و احكام و آثار ديگر كه در فقه مطرح است.
{P- براي توضيح بيشتر ر.ك: دائره المعارف تشيع، ج 4، ص 25. P}
رسول خدا(ص) مقداري تربت كربلا به ام سلمه داد و فرمود: هرگاه ديدي اين خاك تبديل به خون شد بدان كه حسين(ع) كشته شده است.

{P- (سفينه البحار، ج 1، ص 122 و 463) P}
گرچه خوردن خاك حرام است اما خوردن اندكي از خاك قبر سيدالشهدا به نيت شفا گرفتن (استشفاء) جايز بلكه مؤكد است و آداب و حدودي دارد.
{P- (همان، ج 2، ص 103) P}
امام رضا(ع) فرمود:»كل طين حرام كالميته والدم و ما اهلّ لغير الله به، ما خلاطين قبر الحسين(ع) فانه شفاء من كل داء« هر خاكي حرام است، مثل مردار، خون و ذبح شده بي نام خدا، مگر خاك قبر حسين(ع) كه درمان هر درد است.
{P- (همان) P}
امام صادق(ع) فرمود:»في طين قبر الحسين شفاء من كل داء و هو الدواء الاكبر«در خاك قبر حسين شفاي(ع) هر درد است و آن دواي بزرگتر است.
{P- (صدوق، من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 599 - شيخ مفيد، المزار، ص 143). P}
روايت است كه از فضيلت هاي ويژه حسين بن علي(ع) اين است:»الشفاء في تربته والاجابة تحت قبته والائمه من ذريته«
{P- (ابن شهر آشوب مناقب، ج 4، ص 82) P}
امام صادق(ع) دستمال زردي داشت كه در آن تربت حضرت سيدالشهداء بود. وقت نماز كه مي شد همان تربت را در موضع سجودش مي ريخت و بر آن سجده مي كرد.
{P- (منتخب التواريخ، ص 298) P}
و نيز آن حضرت فرمود: »السجود علي تربة الحسين يخرق الحجب السبع«سجده بر تربت حسيني، حجاب هاي هفتگانه را كنار مي زند.
{P- (بحارالانوار، ج 82، ص 153 و 334). P}
همچنين روايت شده كه امام صادق(ع) جز بر تربت سيدالشهدا سجده نمي كرد، به عنوان فروتني و تواضع در برابر خداوند:»كان الصادق لايسجد الا علي تربه الحسين تذللا لله واستكانه اليه«
{P- (همان، ص 158، ح 25) P}
نسبت به برداشتن كام نوزادان با تربت كربلا نيز احاديث فراواني است. از جمله از امام صادق(ع) روايت است كه»حنكوا اولادكم بتربه الحسين فانها امان«كام فرزندان خود را با تربت حسين(ع) برداريد كه اين تربيت، امان است.
{P - (وسائل الشيعه، ج 10، ص 410، روايات تربيت را از جمله در وسائل الشيعه، ج 10، ص 408 تا 420 و ج 3، ص 607 - المزار، شيخ مفيد، ص 143 و نيز بحارالانوار، ج 98، ص 118 ملاحظه فرماييد). P}
در سنت هاي چاووش خواني، اشاره به سيب بهشتيو بوي سيب از تربت امام حسين(ع) مي كردند و ميخواندند{P - (سفينه البحار، ج 1، ص 124) P}
(بوي سيب).
زتربت شهدا بوي سيب مي آيد
زطوس، بوي رضاي غريب مي آيدآنچه به تربت سيدالشهدا قداست و كرامت بخشيده، همان خون حسين(ع) و شهادت ثارالله است كه الهام بخش حريت و رادمردي و فداكاري در راه خداست. به تعبير امام خميني (قدس سره): »همين تربت پاك شهيدان است كه تا قيامت، مزار عاشقان و عارفان و دلسوختگان و دارالشفاي آزادگان خواهد بود«.
{P - (صحيفه نور، ج 20، ص 239) P}
به همين جهات، هم »شفا خواهي« از تربت سيدالشهدا(ع) و هم »شفا يابي« در آستانه و حرم حسيني جزء فرهنگ شيعه و مستند به روايات است.
شهادت، خاك را بوييدني كرد
شهادت، سنگ را بوسيدني كردعلامه اميني(ره) مي نويسد: »آيا بهتر آن نيست كه سجده گاه، از خاكي قرار داده شود كه در آن چشمه هاي خوني جوشيده است كه رنگ خدايي داشته است؟ تربتي آميخته با خون كسي كه خداوند او را پاك قرار داده و محبت او را اجر رسالت محمدي(ص) قرار داده است؟ خاكي كه با خون سرور جوانان بهشت و وديعه محبوب پيامبر و خدا عجين گشته است؟...در بحث تربت امام و الهام هاي قرآن از جمله ر.ك: مجله پيام انقلاب، شماره هاي 147 و 148) سال 1364.
{P - سيرتنا و سنتنا، علامه اميني، ص 166. P}
چه رازي در »تربت كربلا« نهفته است؟ تربت كربلا، خاكي آميخته با »خون خدا« ست و شگفت نيست كه خون، به خاك، اعتبار بخشد و شهادت، در زمين و در و ديوار، آبرو و قداست بيافريند و خاك كربلا، مهر نماز عارفان گردد و در سجاده، عطر شهادت از تربت حسين(ع) به مشام عاشقان برسد و شفابخش دردها شود. درس گرفتن از تربت و فرات، تنها در مكتب زيارت ميسر است و سخن خاك را با دل، تنها گوش حسينيان كربلايي مي شنود. »... در آنجا تربتي است، گويا معدن مغناطيس كه افراد عاشق را كه قابل جذب اند مانند ذرات كوچك آهن به سوي خودجذب مي كند. آنجا مضجع مقدس سرباز فداكاري است كه رؤساي جمهور و پادشاهان، قبل از آن كه رسم سرباز گمنام و نهادن دسته گل معمول گردد، عصاره گل، بهترين عطر را آوردند و بوسيدند و بوييدند و پاشيدند و آرزوي اين كردند كه كاش در ركابش جنگيده و اسلام را ياري مي كردند و كشته مي شدند.«
شهيد مطهري مي نويسد: »... تو كه خدا را عبادت مي كني، سر بر روي هر خاكي بگذاري نمازت درست است ولي اگر سر بر روي آن خاكي بگذاري كه تماس كوچكي، قرابت كوچكي، همسايگي كوچكي با شهيد دارد و بوي شهيد مي دهد اجر و ثواب تو صد برابر مي شود«.
در كربلا خاندان معيني بودند كه متصدي تهيه مهر و تسبيح از تربت سيدالشهدا بودند و همه ساله مبلغ هنگفتي به والي بغداد مي پرداختند تا همچنان از اين امتياز برخوردار باشند.
{P - (برگزيده از كتاب فرهنگ عاشورا از جواد محدثي، ص 109 الي 112) P}