بازگشت

گروه: عزادراي و سوگواري
 
 
مرکز پاسخگو:دفتر تبليغات اسلامي
موضوع اصلي:فلسفه عزاداري
موضوع فرعي:عزاداري براي امام حسين (ع)
سؤال:چرا براي امام حسين(ع) عزاداري بيشتري نسبت به بقيّه امامان(ع) انجام ميدهيم؟


جواب:

توجه بيشتر به عزاداري امام حسين ميان شيعيان ميتواند به جهت عوامل زير باشد:
1- اوج مظلوميت:
همه امامان مظلوم بودند و دشمنان به آنان ستمها روا داشته و ايشان را به شهادت ميرساندند؛ از اين رو شيعيان براي آنان عزاداري ميكنند؛ ولي جناياتي كه در حادثه كربلا شكل گرفت سابقه نداشت،(1) و مظلوميت امام حسين(ع) و خيانت مخالفان، در اوج بود، زيرا كساني كه سالها از ياران اميرالمؤمنان بوده و در ركاب او با دشمنان جنگيدند، با دعوت فرزندش حسين، اعلام وفاداري نموده و سپس آنان در كربلا او و يارانش را با فجيعترين وضع به شهادت رساندند. نيز خاندان امام حسين(ع) را به اسارت برده و نسبت به آنها، اهانتهاي بي شماري انجام دادند؛ از اين رو در زيارت عاشورا از شهادت امام حسين(ع) به عنوان مصيبت بزرگ ياد شده است.(2)
از نظر اوج خباثت دشمنان، هيچ گاه اين مسئله سابقه نداشته و جنايت هايي كه در كربلا انجام شده، در مورد هيچ يك از امامان ديگر و شايد در تاريخ اسلامي انجام نشده بود.
2- نقش امام حسين(ع) در احياي دين:
همه ائمه(ع) حاملان و پاسداران دين بوده و نقش محوري در احياء گسترش آن داشته و فعاليّتهاي آنان (صلح و قيام و...) در راستاي حفظ دين و ارزشهاي آن صورت ميگرفت، ولي فداكاري و شهادت امام حسين(ع) نقش بيشتري در حفظ دين و ارزشهاي آن داشت.
نقش امام حسين(ع) در برهه و مقطعي كه زندگي ميكند، در حفظ و احياي دين آن قدر اهميّت دارد كه جز با كشته شدن و ريخته شدن خون امام حسين(ع)، دين نميتوانست زنده بماند.
از اين رو امام حسين(ع) يكي از اهداف قيام خويش را حفظ دين دانست.(3) نقش امام حسين(ع) در حفظ دين به حدّي است كه گفته شده است: إنّ الاسلام محمدي الحدوث، حسيي البقاء؛(4) اسلام با پيامبر(ص) به وجود آمد و با حسين باقي ماند.
اگر كه دين مصطفي هنوز در جهان به پاست
از آن سر بريده تو هست و از نواي تو
3- سفارش و سيره معصومان(ع):
يكي از عوامل مهم عزاداري بيشتر براي امام حسين(ع) گفتار و رفتار معصومان(ع) ميباشد.
معصومان(ع) به جهت نقشي كه احيا و زنده نگهداشتن نام و ياد و قيام حسين در حفظ دين و ارزشهاي دين داشت، هم خود عزاداري ميكردند و هم ديگران را به برگزاري عزاداري سفارش مينمودند.
چون زنده نگهداشتن ياد امام بسيار داراي اهميّت است، براي ترغيب و روي آوري مردم به سوي آن، روايات بسياري در بيان ثواب و پاداش عزاداري و گريه بر امام حسين(ع) از طرف امامان معصوم نقل شده است. طبيعي است سفارش معصومان(ع) به عزاداري امام حسين(ع) و بيان فضايل و ثواب بسيار در عزاداري، روند عزاداري مردم را بيشتر نموده و در نهادينه شدن آن نقش محوري دارد.
4- درس آزادي:
آزادي و عدالت را همگان دوست دارند و كساني را كه پيام آور و فرهنگ ساز آزادي و عدالت هستند، نيز دوست ميدارند. بي ترديد امام حسين(ع) پرچمدار عدالت و آزادي بود. او با روحيه ستم ستيزي و رفتار خود به همگان درس آزادي داده و فرهنگ حق گرايي و عدالت مداري را نهادينه نمود.
درس آزادي به دنيا داد رفتار حسين
بذر همت در جهان افشاند افكار حسين
گريه و عزاداري براي امام حسين، شركت در حماسه او و نزديكتر شدن به اوج حماسه و عدالت خواهي حضرت است.
امام حسين(ع) در ميدان آزادي و عدالت و مبارزه با ستم، نه تنها امام شيعيان، بلكه سرود و پيشواي تمام آزادمردان جهان است، همان گونه كه گاندي رهبر مردم هند در مبارزه با استعمار انگليس، رهبر خود را امام حسين(ع) دانسته است.
قيام و مبارزه امام حسين(ع)، قيام حق در مقابل باطل است و اين جنگ و مبارزه، هميشه و همه جا جريان دارد، پس امام حسين، هميشه و براي همه، پيشوا و رهبر است.
براي حفظ اين پيشوايي و زنده بودن آن براي هميشه، بايد ياد و خاطره او هر چه بيشتر و بهتر زنده نگه داشته شود.
اشك ريزي و عزاداري در سوگ امام حسين(ع)، عامل تقويت عدالت خواهي و انتقامجويي از ستمگران و انتقال فرهنگ شهادت به نسلهاي آينده است.(5)
به قول استاد شهيد مطهري گريه براي امام حسين(ع) نوعي اعلام وابسته بودن به اهل حق و عدالت و جنگ با گروه باطل است،(6) از اين رو مردم براي امام حسين(ع) بيشتر عزاداري ميكنند.
پي نوشتها:
1. محمد ابراهيم آيتي، برّرسي تاريخ عاشورا، ص 152.
2. علي اصغر عزيزي، شرح زيارت عاشورا، ص 42.
3. حياة الامام الحسين(ع)، ج 2، ص 264؛ بحارالانوار، ج 45، ص 6.
4. فرهنگ عاشورا، ص 149.
5. همان، ص 313.
6. نهضتهاي اسلامي در صد سال اخير، ص 89؛ قيام و انقلاب مهدي (ضميمه شهيد)، ص 101.