بازگشت

گروه: امامت و تشيع
 
 
مرکز پاسخگو:دفتر تبليغات اسلامي
موضوع اصلي:حضرت ابوالفضل
موضوع فرعي:مقام و جايگاه حضرت ابوالفضل
سؤال:مقام و جايگاه حضرت ابوالفضل العباس (ع)، حضرت زينب (س) و حضرت معصومه (ع) را در ديدگاه روايات بيان كنيد.


جواب:

برخي از انسانها به رغم آن كه امام نيستند، ولي جايگاه و مقام بلندي دارند، كه اين جايگاه را به خاطر قابليتها و اعمال خود كسب كردهاند. حضرت عباس (ع) حضرت زينب (س) و حضرت معصومه (س) از اين انسانها هستند كه جايگاه و مقامي بس بلند دارند. امام سجاد (ع) در ترسيم جايگاه ابوالفضل (ع) فرمود: رحم الله الله عمي العباس فلقد آثر و أبلي وفدا أخاه بنفسه حتي قطعت يداه فأبدله الله عزوجل بهما جناحين يطير بهما مع الملائكة في الجنة كما جعل جعفر بن ابي طالب. و انّ العباس عند الله تبارك و تعالي منزلةّ يغبطه بها جميع الشهداء يوم القيامة؛ خدا رحمت كند عمويم عباس را كه در آن مقام ايثار، گذشت، فداكاري، جانبازي، قطع شدن دستانش و يافتن بال پرواز در بهشت با جعفر طيار و فرشتگان مطرح است. عمويم عباس نزد خدا مقامي دارد كه روز قيامت، همه شهيدان به آن غبطه ميخورند و رشك ميبرند.
حضرت زينب (س) نيز از فضايل و مناقب بسياري برخوردار بود آن حضرت راوي حديث از حضرت فاطمه زهرا (س) و اسماء بنت عميس بود و در برخي از علوم ديگر مانند علوم قرآن و تفسير مرتبهي بالايي داشت. يك سال از مدت اقامت علي (ع) در كوفه ميگذشت كه گروهي از بانوان خردمند كوفه، شوهران خود را به حضور علي (ع) فرستادند و پيغام دادند كه حضرت زينب از دانش فراواني برخوردار است. اگر اجازه دهيد براي بهرهبرداري از خرمن دانش او به حضور وي مشرف شويم. حضرت علي (ع) موافقت نمود خطبههاي رياحين الشريعه، ج 3، ص 75، به نقل از احمد اردستاني، زينب قهرمان، ص 101.
زينب در كوفه و شام شاهد جايگاه علمي آن بانو است، از اين رو امام سجاد (ع) خطاب به حضرت زينب (س) فرمود: يا عمة أنت بحمد الله عالمة غير معلّمة، و فهمة غير مفهّمة؛ عمه جان! تو عالمهاي هستي بدون اين كه بحارالانوار، ج 45، ص 64؛ سفينة البحار، ج 1، ص 558.
معلم داشته باشي و تو فهميدهاي هستي بي آن كه كسي مطالب را به تو فهمانده باشد.
يكي از فضايل ديگر حضرت زينب (س) در معنويت گرايي و عبادت او ظهور ميكند. امام سجاد (ع) در سفر كربلا همسفر زينب (س) بوده است و ميگويد: عمهام زينب (س) در طول سفر اسارت از كوفه تا شام، پيوسته نمازهاي واجب و مستحب خود را انجام ميداد، و رنجهاي سفر و مشكلات پرستاري كودكان يتيم و دلداري زنان داغدار، او را از اداي مناجات و تهجد باز نداشت. عبادت و شب زنده داري حضرترياحين الشريعه، ج 3، ص 62، به نقل از صادق اردستاني، پيشين، ص 106.
زينب (س) به جايي رسيده بود كه امام حسين (ع) از وي ميخواهد او را در نماز شب از دعا فراموش نكند.
اعلام النساء المؤمنات، ص 381.
به راز و نياز و به سوز و گداز
تو گويي كه، زهرا بود در نماز حضرت زينب (س) هنگامي كه متولد شد، رسول اكرم (ص) او را خواست و بوسيد و فرمود: به همه حاضران و غائبان امت خود توصيه ميكنم كه اين دختر را محترم بدارند، زيرا به خديجه كبري شباهت دارد.
ستارگان درخشان، ج 2، ص 134.
در فضايل حضرت معصومه همين بس كه در برخي روايات تصريح شده است كه: هر كس وي را در قم زيارت كند، بهشت بر او واجب ميشود. همين عبارت از امام جواد نيز نقل شده است.
ثواب الاعمال، ص 98.
همان.
امام صادق (ع) از حرم حضرت معصومه (س) به عنوان حرم اهل بيت (ع) ياد كرده است كه حكايت از فضيلت و جايگاه آن حضرت دارد: ان للّه حرماً و هو مكة و لرسوله حرماً و هو المدينة و لأميرالمؤمنين حرماً هو الكوفة و لنا حرماً و هو قم و ستدفن فيه امرأة من ولدي تسمّي فاطمة. من زارها وجبت له الجنة؛ براي خدا حرمي است كه آن مكه معظمه است، و براي رسول خدا نيز حرمي است كه مدينه است، براي علي (ع) حرمي است كه كوفه ميباشد، و براي ما (ائمه) حرمي است كه در شهر قم است. به زودي در آن شهر خانمي از فرزندانم دفن خواهد شد كه نام او فاطمه است. اگر كسي او را زيارت كند، بهشت بر او واجب ميشود. هم چنين براي زيارت قبر او از طرف امام معصوم، آداب زيارت و زيادت نافه نقل شده، در حالي كه براي بانوي ديگري غير از حضرت فاطمه (س) چنين چيزي نقل نشده و يا به دست ما نرسيده است.